Gen. Romuald Traugutt
5 sierpnia 1864 roku został stracony przez powieszenie na stoku w pobliż Cytadeli Warszawskiej, w wieku 38 lat, Gen. Romuald Traugutt, dyktator powstania styczniowego; po ukończeniu studiów wojskowych, od 1848 roku oficer armii carskiej; brał udział m.in. w tłumieniu rewolucji na Węgrzech i w wojnie krymskiej; już jako podpułkownik wystąpił (14 VI 1862) z armii i osiadł gospodarząc na Litwie; sympatyzując ze stronnictwem Białych był przeciwnikiem wywoływania powstania a po jego wybuchu aż do marca odmawiał przyjęcia komendy nad partiami leśnymi, dopiero w kwietniu 1863 objłą dowództwo nad oddziałem kobryńskim, staczając do lipca kilka potyczek; po przedostaniu się do Warszawy stawił się do dyspozycji Rządu Narodowego, który 15 września awansował go do stopnia generała i wysłał z misją do Francji, zakończoną niepowodzeniem; przy poparciu Białych dokonał 17 października przewrotu, obalając rząd Czerwonych i obejmując dyktaturę; pod wymyśloną tożsamością kupca z Galicji „Michała Czarneckiego” sprawował ją przez prawie siedem miesięcy podejmując gigantyczny wysiłek przekształcenia oddziałów paryznackich w regularną armię; 17 XII 1863 wydał dekret wykonawczy do uwłaszczenia chłopów; wydany przez Żyda Artura Goldmana (sekretarza Wydziału Skarbu Rządu Narodowego), został aresztowany 11 kwietnia; więziony na Pawiaku a następnie w Cytadeli, pomimo ciężkiego śledztwa nie wydał nikogo, głosząc także nieugięcie ideę niepodległościową; stracony podczas publicznej egzekucji w przytomności 30 tysięcy rodaków śpiewających Święty Boże; wraz z nim powieszeni zostali także podlegli mu członkowie Rządu Narodowego: Rafał Krajewski, Józef Toczyski, Roman Żuliński i Jan Jeziorański; głęboko religijny, jest kandydatem na ołtarze (starania w tym kierunku czynili prymasi Stefan Wyszyński i Józef Glemp).
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
