Oktawian August
2000 lat temu, 19 sierpnia 14 roku zmarł w Noli (Kampania), w wieku 76 lat, Oktawian August [właśc. Gaius Octavius Thurinus, po adopcji przez Juliusza Cezara – Gaius Iulius Caesar Octavianus, panował jako Gaius Iulius Caesar Augustus, używając też tytulatury Imperator Caesar Divi filius Augustus], pierwszy de facto cesarz rzymski od 16 stycznia 27 roku przed Chr. i założyciel dynastii julijsko-klaudyjskiej; faktyczne jedynowładztwo, przy zachowaniu pozorów ciągłości ustroju republikańskiego, uzyskał jako (od 29 roku przed Chr.) princeps senatus (stąd system ten nazwany został przez historyków pryncypatem], noszący od 27 roku tytuł Augusta (Czcigodnego), oraz kumulując na stałe najważniejsze urzędy: dowódcy armii (imperatora), cenzora, trybuna ludowego, nawyższego kapłana (pontifex maximus), wielokrotnie będąc także wybieranym na urząd konsula oraz otrzymując od senatu rozmaite prerogatywy nadzwyczajne; w 2 roku po Chr. przyjął także – na prośbę senatu i ludu rzymskiego tytuł Ojca Ojczyzny (Pater Patriae); pośmiertnie zaliczony w poczet bogów jako Boski August (Divus Augustus); po wsze czasy stał się archetypem władcy doskonałego, zwłaszcza jako ten, który zakończył wojny domowe, ustanowiając na obszarze imperium Pax Romana, jako mecenas literatury i sztuk oraz jako „konserwatywny reformator” starający się o przywrócenie starorzymskich cnót moralno-religijnych; od czasów Tertuliana jego postać została także włączona w historiozoficzno-religijną narrację chrześcijańską (przy wykorzystaniu przepowiedni z IV Eklogi Wergiliusza), jako postaci opatrznościowej, której panowanie zostało zesłane po to, aby dzięki zapewnieniu pokoju w prawie całym ówczesnym cywilizowanym świecie mogła być szerzona przez apostołów Dobra Nowina Syna Bożego, wcielonego w Jezusa z Nazaretu za jego panowania; narracja ta stała się również podstawą katechonicznej interpretacji roli Cesarstwa Rzymskiego w pierwszej chrześcijańskiej teologii politycznej, zwanej też teologią imperialną.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Kalendarium
