Maria I Tudor
18 lutego 1516 roku urodziła się w Greenwich (obecnie gmina Wielkiego Londynu) Maria I Tudor [Mary Tudor], królowa Anglii i Irlandii; córka króla Henryka VIII i Katarzyny Aragońskiej (jedyne z ich pięciorga dzieci, które przeżyło dzieciństwo); była bardzo chorowita, lecz znakomicie wykształcona (przez hiszpańskiego humanistę J. L. Vivesa); po zdradzie małżeńskiej ojca, jego bigamii (z Anną Boleyn), bezprawnym unieważnieniu małżeństwa z Katarzyną oraz równie bezprawnym pozbawieniu jej tytułu królowej Anglii (a w konsekwencji tego wszystkiego – schizmie Kościoła Anglii) znalazła się w rozpaczliwym położeniu jako uznana za nieślubne dziecko, pozbawiona prawa do sukcesji, usunięta z dworu i faktycznie uwięziona w Hatfield; jej sytuacja polepszyła się po wypadnięciu z łask (a następnie egzekucji) Anny i poślubieniu przez króla Jane Seymour (matki Edwarda VI) – w 1544 została przywrócona do linii sukcesyjnej; mimo tego kolejne trudne chwile – jako gorliwa katoliczka – przeżywała za panowania małoletniego brata przyrodniego, kiedy renegat Thomas Cranmer przeprowadzał forsowną protestantyzację upaństwowionego kościoła; po śmierci (6 VII 1553) stała się oczywistą prawowitą władczynią, lecz jej droga do tronu odwlokła się o prawie miesiąc, wskutek uzurpacji lady Jane Grey, sprokurowanej intrygą regenta Johna Dudleya (1. księcia Northumberland), który nie chciał dopuścić do tronu katoliczki; dopiero 3 sierpnia tegoż roku Maria triumfalnie i entuzjastycznie witana przez lud wkroczyła do Londynu; parlament unieważnił unieważnienie małżeństwa jej rodziców i przywrócił jej status ślubnego dziecka, a 1 X 1553 została ukoronowana; 25 VII 1554 poślubiła w Winchester syna cesarza Karola V (i króla Hiszpanii Karola I) – Filipa Habsburga, tym samym on stał się współkrólem Anglii (jednak realną władzę zachowała Maria), ona zaś królową-małżonką Neapolu (a od 1556 – królową-małżonką Hiszpanii); od wstąpienia na tron podjęła chwalebną próbę przywrócenia Anglii na łono Kościoła, poczynając od zwolnienia z więzień katolików oraz przywrócenia im dóbr i tytułów, mając główne wsparcie w ostatnim angielskim kardynale przed XIX wiekiem, Reginaldzie Pole, który został abpem Canterbury; heretycki uzurpator tego stolca – Cranmer został aresztowany i spalony na stosie; ogółem na stos zostało wysłanych ok. 280 najbardziej winnych i zatwardziałych heretyków – w protestanckiej czarnej legendzie królowej, jako „Krwawej Mary” (Bloody Mary), nazywanych „męczennikami” – co jest zresztą drobnym ułamkiem katolickich ofiar (więc prawdziwych męczenników za wiarę) reformacji za panowania jej ojca, przyrodniego brata i przyrodniej siostry; jej dzieło przerwała niestety przedwczesna śmierć w 43 roku życia (17 XI 1558) oraz ponowna protestantyzacja po wstąpieniu na tron córki Anny Boleyn – Elżbiety.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
