Konrad Josef Adenauer
19 kwietnia 1967 roku zmarł w Bad Honnef (Nadrenia Północna-Westfalia), w wieku 91 lat (ur. 5 I 1876), Konrad Hermann Josef Adenauer, prawnik i polityk katolicki; pochodził ze skromnej, katolickiej rodziny urzędniczej; studia prawnicze i nauk o państwie, odbywane we Fryburgu, Bonn i Monachium, uwieńczył doktoratem; należał do studenckich organizacji katolickich, a w 1906 związał się z partią niemieckich katolików Centrum (Zentrum); wybrany w w tym samym roku do rady miejskiej Kolonii, trzy lata później został pierwszym radnym (zastępcą nadburmistrza), a w 1917 – nadburmistrzem tej metropolii, którą rządził do 1933, ciesząc się opinią znakomitego administratora, dbałego o potrzeby mieszkańców; równocześnie, w latach 1917-18 zasiadał w pruskiej Izbie Panów, a od 1920 był prezydentem Pruskiej Rady Stanu; dwukrotnie (1920, 1926) proponowano mu urząd kanclerza, lecz za każdym razem odmawiał, nie chcąc stawać na czele rządów zależnych od zmiennej większości parlamentarnej; w dwa miesiące po dojściu A. Hitlera do władzy, a bezpośrednio po demonstracyjnej odmowie wywieszenia na kolońskim ratuszu flagi ze swastyką i powitania kanclerza wizytującego miasto, został pozbawiony (marzec 1933) wszystkich urzędów publicznych; okres III Rzeszy spędził na ogół względnie spokojnie, w zaciszu domowym i hodując róże, niemniej dwukrotnie był uwięziony: krócej (przez dwa dni) po tzw. nocy długich noży (1934), dłużej – bo do listopada 1944 i wraz z (drugą) żoną, która przypłaciła to chorobą i śmiercią kilka lat później – po zamachu płk. Clausa von Stauffenberga (z którym nie miał nic wspólnego, bo nie angażował się w konspirację i spiski); po klęsce Niemiec wrócił zrazu na urząd nadburmistrza Kolonii, lecz mimo poparcia Amerykanów, został zdymisjonowany (z powodu „nieprzydatności na urzędzie”) przez wrogich mu Brytyjczyków, rządzących tą strefą okupacyjną; 2 IX 1945 został członkiem-założycielem Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej (PCD) w Nadrenii, zaś w grudniu tego roku wziął udział w zjeździe założycielskim i został wybrany przewodniczącym Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) w brytyjskiej strefie okupacyjnej; jako przewodniczący (od 1 VII 1948) Rady Parlamentarnej rządów krajowych, ostro skrytykował władze okupacyjne za rabunkową gospodarkę; po utworzeniu (7 IX 1949) Republiki Federalnej Niemiec i wyborach do Bundestagu, w których CDU otrzymała największą liczbę mandatów, został wybrany, większością jednego głosu (własnego), 15 września kanclerzem RFN; piastował ten urząd nieprzerwanie do 16 X 1963, kiedy ustąpił z powodu stanu stanu zdrowia i podeszłego wieku; bez wątpienia był prawdziwym mężem stanu, który wyprowadził Niemcy z największej (i zawinionej przez nich samych) katastrofy w ich dziejach oraz stworzył podwaliny ich obecnej potęgi; w sensie ideowym był konserwatywnym chadekiem, akceptującym formalną demokrację „z autorytetem”, opartym na XIX-wiecznej tradycji „państwa zwierzchniczego” i zasadach chrześcijańskiej nauki moralnej (z czego nie zostało już nic).
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
