H. L. Mencken
29 stycznia 1956 roku zmarł w Baltimore (Maryland), w wieku 75 lat (ur. 12 IX 1880), H(enry). L(ouis). Mencken, dziennikarz, reporter, krytyk literacki, eseista, satyryk i leksykolog, zwany „mędrcem z Baltimore”; był synem fabrykanta cygar pochodzenia niemieckiego, przez 68 lat mieszkał w tym samym domu w Baltimore, nigdy nie podjął studiów akademickich, lecz już jako nastolatek, po ukończeniu wieczorowych kursów, rozpoczął współpracę z licznymi pismami; w 1924 roku został współzałożycielem i współredaktorem czasopisma The American Mercury; opracował wielotomowy słownik angloamerykańskiego (The American Language); z przekonań nietzscheański elitarysta i darwinista społeczny, przybierał pozę sarkastycznego i cynicznego ateisty, choć był raczej agnostykiem; podziwiał Niemcy Wilhelmińskie i prozę Josepha Conrada, przyjaźnił się z Markiem Twainem, był nieugiętym wrogiem demokracji („sztuka kierowania cyrkiem z klatki dla małp”; „kult szakali uprawiany przez osły”), bolszewizmu, Nowego Ładu F.D. Roosevelta, ewangelikalnego fundamentalizmu, „goblinów” z Ku-Klux-Klanu, amerykańskiego stylu życia i „amerykańskiego głupka” (Boobus americanus) – działał nawet w „ruchu antyamerykańskim”; udar mózgu w 1948 roku pozbawił go możliwości czytania i pisania.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
