Gianfranco Miglio
11 stycznia 1918 roku urodził się w Como (Lombardia) Gianfranco Miglio, prawnik, politolog i polityk, ideolog Ligi Północnej i federalista; w 1940 roku ukończył prawo na Katolickim Uniwersytecie Najświętszego Serca (Sacro Cuore) w Mediolanie (jego mistrzami byli: filozof polityki Alessandro Passerin d’Entrèves i prawnik Giorgio Balladore Pallieri), a następnie był jego wykładowcą i wieloletnim (1959-89) dziekanem Wydziału Nauk Politycznych; wraz z Felicianem Benvenutim (1916-1999) założył także Instytut Nauki Administracji Publicznej (ISAP); politycznie od 1943 był związany z Demokracją Chrześcijańską (Democrazia Cristiana), z której wystąpił obejmując funkcję dziekana, lecz kulturowo był z nią związany jeszcze do 1968; już jednak jako chadek propagował idee federalistyczne nawiązując do koncepcji XIX-wiecznej federalisty republikańskiego – Carla Cattaneo (1801-1869), walczącego o autonomię Lombardii; wraz z innymi profesorami Sacro Cuore założył ruch Il Cisalpino, postulujący kantonalizację Włoch na wzór szwajcarski wraz z utworzeniem trzech dużych makroregionów (północnego, środkowego i południowego); w 1990 wstąpił do utworzonej rok wcześniej przez połączenie kilku organizacji regionalnych, etnonacjonalistycznej, regionalistycznej i w końcu separatystycznej Ligi Północnej (Lega Nord) pod przywództwem Umberta Bossiego (ur. 1941); z jej listy wszedł po raz pierwszy w 1992 do Senatu Republiki; w tym okresie opracował federalistyczny projekt konstytucji dla państwa złożonego z podzielonych na kantony trzech makroregionów (Padania, Etruria i Śródziemnomorze) oraz pięciu regionów specjalnych, z rządem złożonym z prezydenta federalnego (wyłanianego w ogólnowłoskich wyborach powszechnych), gubernatorów makroregionów oraz reprezentantów pięciu pozostałych regionów; wybrany ponownie w 1994 do Senatu, popadł jednak w ostry konflikt z bardziej ugodowym wobec partii centralistycznych (Forza Italia i Sojusz Narodowy) Bossim i wystąpił z Ligi, następnie zakładając (w 1996) Partię Federalistyczną (Partito Federalista), z której listy został wybrany po raz trzeci senatorem; ponownie zaczął zbliżać się do Ligi, kiedy przeszła ona na pozycje niepodległościowe i głosił prawo Padanii do secesji, powołując się na średniowieczną doktrynę prawa do oporu; jego wzbudzającym kontrowersje pomysłem była także – snuta na marginesie refleksji pomiędzy „zimnymi” a „gorącymi” reżimami prawnymi – propozycja legalizacji mafii sycylijskiej oraz Camorry i Ndranghety, ponieważ Południa nie można naginać do (bezosobowego) modelu europejskiego, lecz musi mieć ono status oparty na relacjach osobistych i na osobowości autorytarnej, a konstytucjonalizacja mafii rozwiązałaby problem przestępczości zorganizowanej i generowałaby rozwój gospodarczy; jako naukowiec, Miglio czerpał od uczonych niemieckich (zupełnie we Włoszech dotąd nieznanych) Lorenza von Steina, Maxa Webera, Ottona Brunnera i Carla Schmitta (tego ostatniego poznał osobiście); zgadzając się ze Schmittem w tym, że nastąpił upadek ius publicum europeum, różnił się jednak co do wniosku, iż polityka pokonała prawo w ogóle, ponieważ uważał, że skutkiem tego upadku jest podkopanie rusztowania, na którym dotąd opierał się nowożytne państwo; sądził, że cywilizacja zachodnia znajduje się obecnie w fazie przejściowej, z której wyłonią się nowe formy społeczności, zastępujące państwo; zwłaszcza po 1989 roku zradykalizował jeszcze swoją wizję, twierdząc, że państwo współczesne, które przegrało wyścig z rozwojem cywilizacji technicznej, dobiegło już swojego końca i zostanie zastąpione przez rozmaite społeczności neofederalne, które nie będą zdominowane przez polityczną relację nakaz-posłuszeństwo, lecz przez kontrakt kupiecki i ciągłą mediację między różnymi ośrodkami władzy oraz korporacjami, w których ramy zostaną włączone grupy obywateli o tych samych interesach; świat przyszłości będzie składał się z wielocentrycznego społeczeństwa, w których terytorialne i branżowe stowarzyszenia uzyskają status prawno-polityczny, jak w średniowieczu; aby dostrzec przyszłość należy więc badać przedpaństwową, mediewalną mozaikę, konstytuowaną przez prawa stanów, korporacji, a zwłaszcza wolnych germańskich miast; po doznaniu udaru w 2000, nie odzyskał już zdrowia i zmarł w 2001 roku.
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
