Adam Danek
Identyfikacja prekursorów tradycjonalizmu jako kierunku ideowego pozostaje w dyskusji historyków zagadnieniem otwartym. W odniesieniu do innych krajów możemy tu wymienić pisarzy epoki Oświecenia tworzących wbrew jej duchowi. Byli nimi: we Francji – Henri de Boulainvilliers (1658-1722), który na początku XVIII wieku sławił wywodzący się jeszcze z późnej starożytności „barbarzyński” porządek społeczny i polityczny, zniszczony przez […]
Według największych konserwatywnych filozofów historii – Jacoba Burckhardta, Mikołaja Danilewskiego czy Oswalda Spenglera – kultury rozwijają się w sposób podobny do organicznego, to znaczy każda z nich przechodzi fazy narodzin, wzrostu, maksymalnego rozwoju sił, starzenia się i rozkładu (upadku). Ustalenia wymienionych autorów potwierdzają dużo starszą teorię, obecną już w źródłach biblijnych i greckich, zgodnie z […]
USA po raz kolejny zaczynają się szykować do wyborów prezydenta. To dobra okazja, by poczynić parę uwag o ustroju amerykańskim. Prawdziwym ustroju amerykańskim. Stany Zjednoczone są przedstawiane – i same się przedstawiają – jako największa z „wielkich demokracji Zachodu”, światowa „ojczyzna demokracji”, „pierwsza demokracja”. Nie ma to wiele wspólnego z rzeczywistością. Ameryka do dziś stanowi […]
Władaj mym sercem, lęk budzący Boże żywiołów, abyś był mą miłością, abym mógł pełnić Twą wolę. dawna modlitwa irlandzka (1) W napisanym niedawno tekście „Duch i świat (Tradycji)” starałem się uprzystępnić Czytelnikowi sposób, w jaki postrzegały i odczuwały świat społeczeństwa tradycyjne, przez historyków nazywane archaicznymi (2). Lecz tradycjonalizm dzisiaj nie może polegać […]
Podczas I wojny światowej w polskiej myśli architektonicznej narodził się ruch zmierzający do odkrycia, czy też ponownego odkrycia, autentycznie polskiego stylu w budownictwie. W rezultacie w okresie międzywojennym powstało w Polsce nieco budowli zaprojektowanych w tzw. „stylu narodowym”. W powiecie kieleckim leży wieś Suków, która stanowi właściwie przemieście Kielc. Tu, na niewielkim pagórku, wznosi się […]
W wykładzie wygłoszonym w 1884 r. dla studentów teologii na uniwersytecie Harvarda (wydanym później pod tytułem „Dylemat determinizmu”) William James nazwał Ernesta Renana i Émile’a Zolę ostatnimi wielkimi przedstawicielami „szkoły romantycznej”. Zaliczenie w jej poczet Renana raczej nie dziwi – o czym dalej. Ale Zola? Kronikarz fizjologii? Kontemplatyk fizycznego i duchowego brudu? (1). Sprawa jest […]
Niektórzy powtarzają, że w dzisiejszych czasach tradycjonalizm jako kierunek polityczny to ślepa uliczka, a bezalternatywną drogą dla prawicy pozostaje konserwatyzm mieszczański uzupełniony o ideologię PAŃSTWA NARODOWEGO. Nie utożsamiam się z takim programem ideowym, ale można go zaakceptować jako prowizoryczny program minimum na użytek szerszej części społeczeństwa, której zaznajomienie z poważniejszymi koncepcjami wymaga długiego okresu ciężkiej […]
W rozmaitych dyskusjach wielokrotnie spotkałem się z twierdzeniami, że konserwatyzm musi bazować na rzeczywistości empirycznej, czyli zastanej; że nie może jej radykalnie negować, bo wtedy nie byłbym konserwatyzmem; że wyklucza wizję całościowej przebudowy istniejącego świata, bo miałaby ona charakter utopijny i rewolucyjny. Konserwatyzm akceptuje więc zasadniczą strukturę świata, jaki jest i postuluje co najwyżej pewne […]
Latem 2022 r. na poznańskim osiedlu Łacina otwarto kaplicę w bloku, w pomieszczeniach po lokalu użytkowym. Wcześniej mieścił się w nim sklep. Proboszcz nowo erygowanej w ten sposób parafii zaznaczył, że ma to być rozwiązanie czasowe, dopóki na osiedlu nie zostanie wybudowany kościół – co jednak, jak dodał, w specyficznych warunkach miejsca nie będzie sprawą […]
Włoski reżyser Paolo Sorrentino podbił serca katolickich konserwatystów serialem „Młody papież” (2016). I najwyraźniej przestraszył się skutków dwuznacznej wymowy tej produkcji, bo w następnym serialu „Nowy papież” (2020) powrócił już na bezpieczne wody prostackiego, lewicowego antyklerykalizmu i antykatolicyzmu. Sporo wcześniejsze, bardziej subtelne dzieło Sorrentina przeszło zaś raczej bez echa wśród naszej konserwatywnie nastawionej publiczności, a […]
Jakubczyk: Ku pamięci Francisco Franco
Biorąc pod uwagę powstrzymanie czerwonej hordy, autentyczną wierność względem Stolicy Piotrowej i co najważniejsze; przedłużenie żywotności tego drzewiej wspaniałego kraju romańskiego jakim była Hiszpania – i co z tym bezsprzecznie związane – przystopowanie chociaż na chwilę degeneracji Okcydentu, a pomijając (nie daj Boże, wynikający ze złej woli, raczej z często spotykanego – niepełnego rozumienia zasad […]
W ubiegłym tygodniu opublikowaliśmy tekst pod tytułem: Czy 1 września 1939 r. historia mogła potoczyć się inaczej?. Autorem tego tekstu jest p. Piotr Żak, a nie – jak mylnie podaliśmy, nasz redakcyjny kolega, Artur Żak. Za niezamierzoną pomyłkę rzecz jasna przepraszamy. Redakcja
Lekarze zostaną zwolnieni z odpowiedzialności za błąd medyczny?
Zwolnienie lekarzy z odpowiedzialności karnej za popełnienie błędu medycznego to plan Ministerstwa Zdrowia. Mówił o tym w wywiadzie dla "Dziennika Gazety Prawnej" Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta. "Celem jest szukanie błędu, a nie winnych" – przekonywał. Jak podaje gazeta, projektowi sprzeciwiają się Ministerstwo Sprawiedliwości i sami lekarze. Rzecznik tak uzasadniał projekt: " Budzi to ogromne […]
Szkolny spektakl o Katyniu i skandal: pantomima egzekucji
Szkolny spektakl, którego tematem jest mord katyński, wywołał skandal. Przedstawienie, w którym grały dzieci, miało zawierać drastyczne sceny, niedostosowane do wieku młodych aktorów. Lewica natychmiast rozgłosiła, że morderców, czyli Rosjan, zagrały dzieci ukraińskie, i głównie dlatego sprawa nabrała rozgłosu. Dyrekcja zaprzecza doniesieniom i przygotowuje oświadczenie. W szkole podstawowej w Królikowie, w województwie kujawsko-pomorskim odbył się […]
Januszewski: Plugawy ślimak pożerający świat (recenzja)
Dziennik to osobliwa forma literacka, bardzo intymna, a zarazem dająca chyba najlepszą możliwość odpowiedniego sprecyzowania myśli oraz sformułowania jak najobszerniej i szeroko wybrzmiewającej treści przekazu. Możliwość ta nie jest jednak koniecznością. Jedni autorzy wykorzystują okazję do wyczerpania warsztatowej sposobności, jaką daje forma dziennika (vide Andrzej Bobkowski w Szkicach piórkiem), inni poprzestają na lakonicznej zaledwie komunikatywności […]
Goździk: Thibon „Równowaga i harmonia”
Książkę otwiera krótki esej Tomasza Glanza pod tytułem Filozof zdrowego rozsądku i to właśnie ten krótki tytuł możemy uznać za doskonałą zapowiedź tego, co czeka nas podczas lektury blisko dziewięćdziesięciu tekstów zebranych w trzech rozdziałach. Thibon większość opowieści zaczyna od rzeczy trywialnych i z pozoru nieznaczących: od sloganu zaczerpniętego z ulotki reklamowej, od zreferowania wymiany […]
Solarewicz: Kindziuk: „Emilia i Karol Wojtyłowie. Rodzice św. Jana Pawła II”
Nie cierpię twórczości Jano-Pawłowej, z tej racji, że najczęściej przypomina ona wadowicką kremówkę, więc do tej książki podeszłam z początku z rezerwą. Przeczytałam: jest to kawał dobrej pracy reporterskiej. Milena Kindziuk prześledziła historię rodziny tak dokładnie, jak gdyby pisała swoją własną genealogię. Zdążyła zajrzeć do Krakowa, Wadowic i Czańca, porozmawiać z kuzynem, wnukiem i […]
Solarewicz: Edyta Stein: „Autoportret z listów. Cz. 2. 1933-1942”
Kiedyś usiłowałam zdobyć listy małżeństwa Molla i natrafiłam tylko na ich pobożną interpretację. Całe szczęście, tutaj jest inaczej. Listy Edyty Stein zostały wydane w, i to w 3 tęgich tomach, z których najpierw zdobyłam część 2. To jest korespondencja z czasów, kiedy Edyta Stein była już w kolońskim karmelu. Że ta kobieta, doktor, naukowiec, […]
Jakubczyk: Silne państwo narodowe jako fundament odbudowy Monarchia Universalis
Z zasady konserwatyści nigdy nie byli największymi sympatkami państwa narodowego. W rzeczywistości, zawsze mieli oni zastrzeżenia, jeśli chodzi o zamysł – a zwłaszcza praktykę – prawdziwej i pełnej suwerenności narodowej. Konserwatyzm bazuje raczej na promowaniu ludzkiego rozkwitu w wielu zlokalizowanych formach, opartych na społecznej naturze człowieka. Konserwatysta świadomy jest tego, że człowiek kształtuje się w […]
Dr Bartyzel: Demoralizacja władzy w dramatach Szekspira
Możesz zabijać, wyzbyj się skrupułów. Nie bój się sądu ni gniewu ogółu Bo nikt zrodzony z kobiecego łona Nie tknie Makbeta i go nie pokona (…) Możesz się czuć jak lew, niezwyciężony: Nic z twojej głowy nie strąci korony. Żadne zamachy, ni bunty, ni zdrada. Bo Makbetowi nikt klęski nie zada, Zanim na zamek Dunsinane […]
Prof. Bartyzel: Polski ruch monarchistyczny – cz.1
Czy monarchiści polscy mogą zrobić coś praktycznego w celu ziszczenia swojego ideario? Zanim spróbujemy dać odpowiedź na to pytanie, dobrze będzie nie tylko, jak to już uczyniliśmy, oddalić pomysły niemądre, ale również dokonać rachunku (politycznego) sumienia z tego, co robiliśmy do tej pory. Ruch monarchistyczny, odrodzony właściwie ex nihilo, jak Feniks na zgliszczach, na przełomie […]
30 czerwca 1839 roku urodził się w Targowicy Polnej k. Horodenki Dawid Abrahamowicz, konserwatywny polityk, ekonomista, działacz społeczny i gospodarczy, filantrop; ziemianin z rodziny pochodzenia ormiańskiego; jeden z przywódców stronnictwa konserwatystów wschodniogalicyjskich, zwanych Podolakami; wieloletni poseł do Sejmu Krajowego (1863-1918) i do austriackiej Rady Państwa (1875-1918; prezes Koła Polskiego 1906-07), minister ds. Galicji (1907-09), od […]
30 czerwca lub 1 lipca 1934 roku został zamordowany (podczas „nocy długich noży”) w Berlinie albo w lesie k. Oranienburga, w wieku 40 lat, Edgar Julius Jung, prawnik, polityk i myśliciel polityczny; po I wojnie światowej organizator zbrojnego ruchu oporu w Palatynacie przeciwko okupantom francuskim i wspieranym przez nich separatystom (kierował udanym zamachem na ich […]
30 czerwca 1934 roku został zamordowany (podczas „nocy długich noży”) w Neubabelsberg (Poczdam), w wieku 52 lat, Gen. Kurt Ferdynand Friedrich Hermann von Schleicher, wojskowy i polityk, ostatni kanclerz Republiki Weimarskiej; syn pruskiego oficera, sam wstąpił do armii w 1900 roku; od 1930 roku główny współpracownik ministra obrony, gen. Wilhelma Groenera; zwolennik rządów autorytarnych w […]
28 czerwca 1914 roku został zastrzelony (wraz ze swoją morganatyczną żoną, Zofią hr. Chotek von Hohenberg) przez „jugosłowiańskiego” nacjonalistę i masona Gawriła Principa, w Sarajewie, w wieku 50 lat, Arcyks. Franciszek Ferdynand Karol Ludwik Józef Maria Habsburg-Lotaryński d’Este [Erzherzog Franz Ferdynand Karl Ludwig Joseph Maria von Habsburg-Lothringen / von Österreich-Este], syn arcyks. Karola Ludwika i […]
Adam Doboszyński: Projekt włoskiego przybłędy (O Konstytucji 3 Maja)
„Dramat 3-go Maja w świetle najnowszych badań. Cztery przestrogi z XVIII-go wieku” – odczyt Adama Doboszyńskiego, wygłoszony 24 maja 1939 roku w sali Stowarzyszenia Techników w Warszawie staraniem redakcji tygodnika literacko-społecznego „Prosto z Mostu". Rok temu, w więzieniu lwowskim, wpadła mi w ręce książka wypożyczona jednemu z moich współwięźniów z biblioteki więziennej, napisana przez Józefa […]
Lasocki: Czarniecki a chłopi polscy w czasie „Potopu”
"Potopem” nazywano tę epokę w czasie panowania Jana Kazimierza, kiedy to wojska szwedzkie, moskiewskie, kozackie, pruskie (brandenburskie) i siedmiogrodzkie zalały Polskę. Król polski, Jan Kazimierz, zmuszony był szukać schronienia na Śląsku, znajdującego się podówczas pod panowaniem austrjackiem. Wojsko polskie poddało się królowi szwedzkiemu, Karolowi Gustawowi. Szlachta sktadała mu hołd. Miasta otwierały mu bramy. Na […]
Ks. Kardynał Stefan Wyszyński: Kościół a duch kapitalizmu
Grzech pierworodny ma zasięg powszechny. Każda dziedzina życia ludzkiego ma swój grzech pierworodny; ma go również życie społeczno-gospodarcze. /…/ Powstała nowa religia – pieniądza i bogactwa. Jej dogmaty – to nieograniczona wolność gospodarcza, wolna konkurencja, rozdział kapitału i pracy, najemnictwo, prawo podaży i popytu, mechanizm cen. Jej moralność – to brak wszelkiej moralności, przewaga […]
Sosnkowski: Gen. Weygand o bitwie warszawskiej
Z wielkim zainteresowaniem czytałem urywek pamiętników gen. Weyganda p.t. „La Bataille de Varsovie”, ogłoszony w „Revue des Deux Mondes” z 15 marca b.r. Jako minister wojny, członek Rady Obrony Państwa i, rzec mogę, jeden z najbliższych współpracowników marszałka Piłsudskiego, stałem niedaleko wydarzeń, które w całości złożyły się na wielki dramat dziejowy, nazwany przez lorda d’Abernon […]
Jesteśmy na: