Walter Eucken
125 lat temu, 17 stycznia 1891 roku urodził się w Jenie Walter Eucken, ekonomista ordoliberalny; był młodszym synem idealistycznego filozofa i obrońcy światopoglądu religijnego (laureata literackiej Nagrody Nobla) Rudolfa Euckena (1846-1926); studiował historię, nauki polityczne, ekonomię i prawo; po habilitacji (1921) pracował jako docent prywatny na Uniwersytecie Berlińskim, a w 1925 został profesorem zwyczajnym w Tybindze; w 1927 przeniósł się na Uniwersytet Ludwika Alberta we Fryburgu Bryzgowijskim, na który pracował do śmierci; w 1932 roku założył tam Wspólnotę Badawczo-Naukową Prawników i Ekonomistów, która dała początek tzw. Szkole Fryburskiej; hitlerowscy studenci grozili mu śmiercią, a Gestapo wielokrotnie go przesłuchiwało, lecz poważniejszych represji uniknął; po wojnie stał się wpływowy, jako doradca ekonomiczny administracji we francuskiej i amerykańskiej strefie okupacyjnej, a następnie rządu RFN, stając się jednym ze współautorów koncepcji tzw. społecznej gospodarki rynkowej; w 1947 roku został współzałożycielem Mont Pelerin Society; jako teoretyk ordoliberalizmu kładł nacisk na wzajemną zależność ustroju gospodarczego i politycznego, wskazując jednocześnie, że przeciwieństwem gospodarki centralnie sterowanej (kompatybilnej z politycznym totalitaryzmem) nie jest gospodarka leseferystyczna, gdyż w niej poszczególne „grupy władzy” (Machtgruppen) mogą poprzez politykę cenową albo lobbing ograniczać wolność innych uczestników rynku, lecz gospodarka pełnej konkurencji, w której nikt nie może dysponować władzą ekonomicznego kierowania innymi; wolność konkurencji musi wobec tego zabezpieczyć – poprzez odpowiednie ustawodawstwo – państwo; problem państwa w gospodarce nie jest zatem „ilościowy”, lecz „jakościowy”; zmarł w Londynie (gdzie prowadził wykłady) w 1950 roku.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
