Nichifor Crainic
125 lat temu, 22 grudnia 1889 roku urodził się w Bulbucata (Rumunia) Ion Nichifor Crainic, pseudonim pisarski Ion Dobre; prawosławny teolog, filozof, poeta, publicysta i polityk; najwybitniejszy teoretyk chrześcijańskiego, mistycznego i tradycjonalistycznego nacjonalizmu rumuńskiego (zwanego przezeń także „autochtonizmem”) i „państwa etnokratycznego” w formie ustrojowej monarchii korporacyjnej; sekretarz generalny Ligi Obrony Narodowo-Chrześcijańskiej Alexandra Cuzy, a następnie Partii Narodowo-Chrześcijańskiej; demaskował Talmud jako narzędzie judaizmu do walki z Ewangelią i zniszczenia chrześcijaństwa; absolwent, a następnie profesor Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Bukareszteńskiego; założyciel, bądź współpracownik i redaktor wielu pism, w tym przeglądu literacko-artystyczno-społecznego Gândirea [„Myśl”]; współpracował też z periodykami Legionu Michała Archanioła i wywarł znaczny wpływ na doktrynę i etos legionowy (lecz w 1938 poparł króla Karola II); w 1930 roku otrzymał Narodową Nagrodę Poetycką, w 1940 został członkiem Akademii Rumuńskiej i doktorem honoris causa Uniwersytetu Wiedeńskiego; sekretarz generalny w Ministerstwie Kultury w Narodowym Państwie Legionowym i minister propagandy za dyktatury marszałka I. Antonescu; po zajęciu Rumunii przez armię sowiecką ukrywał się przez dwa lata; skazany in absentia za „zbrodnie przeciwko ludowi” na dożywocie (oraz usunięty z Akademii), został schwytany w 1947 roku; w więzieniach Văcăreşti i Aiud spędził łącznie 15 lat; amnestionowany w kwietniu 1962 roku, zgodził się redagować skierowane do emigracji pismo reżimowe Glasul Patriei [„Głos Ojczyzny”]; zmarł w 1972 roku.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
