Miguel de Cervantes
400 lat temu, 22 kwietnia 1616 roku zmarł w Madrycie, w wieku 68 lat (ur. 29 IX 1547), Miguel de Cervantes Saavedra, żołnierz i pisarz (prozaik, dramaturg i poeta), autor powieści wszech czasów Przemyślny szlachcic Don Kichote z La Manczy; pochodził ze zubożałej, ale starej rodziny szlacheckiej; uczył się u jezuitów i u znanego humanisty Juana Lopeza de Hoyos; przebywając w Rzymie (dokąd musiał uciekać z powodu udziału w zakazanym pojedynku), wstąpił do hiszpańskiego regimentu piechoty w Neapolu; pod dowództwem Jana Austriackiego wziął udział w słynnej bitwie morskiej pod Lepanto (1571), która uratowała zachodnie chrześcijaństwo przed Turkami, wykazując się mimo dręczącej go gorączki wielką odwagą, co przypłacił strzaskaniem lewej ręki, nieruchomej już do końca życia; zwolniony po czterech latach ze służby wojskowej, w drodze do kraju wpadł w ręce korsarzy berberyjskich, którzy sprzedali go bejowi Algieru; w niewoli spędził aż pięć lat, zanim rodzina zdołała uzbierać wymagany okup; po uwolnieniu ponownie zaciągnął się do wojska, stacjonując przez jakiś czas w Portugalii, lecz ostatecznie zdecydował poświęcić się literaturze; debiutował w 1585 romansem pasterskim Galatea; następnie zwrócił się ku teatrowi, przy czym uważana przezeń za największe osiągnięcie tragedia Numancja, ma mniejsze znaczenie aniżeli błahe gatunkowo, lecz perfekcyjne, farsowe intermedia; problemy finansowe zmuszały go okresowo do przyjmowania różnych posad, w tym poborcy podatkowego, lecz kłopoty z bilansowaniem ksiąg doprowadziły go nawet (dwukrotnie) do więzienia; pierwszą część swojego największego arcydzieła opublikował w 1605, a drugą w 1615; przyniosła mu ona sławę i to międzynarodową już za życia, acz nie wiązał się z nią sukces pekuniarny i zmarł, tak jak żył, nękany procesami, w ubóstwie; intencja i sens jego genialnego utworu od początku były przedmiotem kontrowersji; niezależnie od tego, ten najczęściej komentowany utwór literatury hiszpańskiej jest uważany za esencję „duszy hiszpańskiej” (a ściślej: kastylijskiej) z jej mistycyzmem oraz heroizmem w nieodłącznej parze z humoryzmem i groteską, personifikowaną przez towarzysza i „giermka” błędnego rycerza z La Manczy – Sanczo Pansy.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
