Max Hildebert Boehm
125 lat temu, 16 marca 1891 roku urodził się w Kiesi (niem. Wenden, Inflanty) Max Hildebert Boehm, socjolog, publicysta i polityk, uczestnik ruchu Konserwatywnej Rewolucji; jego pochodzenie bałto-niemieckie, z rodziny przeniesionej następnie (1902) służbowo do również kresowej Lotaryngii, z pewnością wpłynęło na ukształtowanie się głównego nurtu jego zainteresowań naukowych i politycznych zarazem, tj. problematyki narodowo-etnicznego pogranicza oraz niemieckich mniejszości etnicznych za granicą; w 1919 roku został współzałożycielem (wraz z A. Moellerem van der Bruckiem i H. Von Gleichenem) Klubu Czerwcowego (Juni-Klub), będącego forum nurtu „młodokonserwatywnego” w Rewolucji Konserwatywnej; w latach 1933-45 był profesorem Volkstheorie i socjologii narodowości na Uniwersytecie Jenajskim; w okresie III Rzeszy zasiadał też w różnych komitetach Akademii Prawa Niemieckiego; jako teoretyk Volku rozróżniał – prócz „indywidualności narodowej” i „narodu-osoby” – Volk jako: pojęcie gatunkowe (Völkische), przykładową strukturę społeczną (Volkhafte), odrębny podmiot (Volkliche), istotę (Volkswesenheit) i rozrywkę (Volklichkeit); w opozycji do demokracji weimarskiej postulował niemiecką „wspólnotę narodową” (Volksgemeinschaft), zorganizowaną w państwo korporacyjne; po 1945 roku udało mu się przedostać z sowieckiej do brytyjskiej strefy okupacyjnej, gdzie w 1951 roku założył, sponsorowaną przez władze, Akademię Północno-Wschodnio-Niemiecką w Lüneburgu; w 1956 otrzymał Krzyż Zasługi I klasy RFN; zmarł w 1968 roku.
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
