Masakra w Modelo
80 lat temu, 22 i 23 sierpnia 1936 roku zostało zamordowanych przez milicjantów anarchistycznych w tzw. Masakrze w Modelo (Matanza de Modelo) – głównym więzieniu w Madrycie, 70 polityków różnych opcji, funkcjonariuszy państwowych monarchii konstytucyjnej i II Republiki oraz wojskowych (wyselekcjonowanych uprzednio z ok. 1800 przetrzymywanych tam „faszystów”), w tym: José María Albiñana Sanz (ur. 13 X 1883) – lekarz psychiatra, doktor medycyny i prawa, członek Królewskiej Akademii Medycyny, publicysta, monarchista, założyciel (1930) i przywódca Hiszpańskiej Partii Nacjonalistycznej (PNE); Melquíades Álvarez González-Posada (ur. 17 V 1864) – prawnik, profesor prawa rzymskiego na uniwersytecie w Oviedo, członek Królewskiej Akademii Nauk Moralnych i Politycznych, założyciel (1912) Partii Reformistycznej, od 1931 przywódca Republikańskiej Partii Liberalno-Demokratycznej (PRLD), wielokrotny (od 1898 do 1923 i od 1931 do 1936) deputowany do Kongresu oraz jego przewodniczący 1922-23; Ramón Álvarez-Valdés Castañón (ur. w 1886) – prawnik cywilista, działacz Partii Reformistycznej, a następnie Republikańskiej Partii Liberalno-Demokratycznej, minister sprawiedliwości od grudnia 1933 do kwietnia 1934 w centroprawicowym gabinecie radykała Alejandra Lerroux; gen. bryg. Fernando Osvaldo Capaz Montes (ur. 17 III 1894) – uczestnik drugiej wojny marokańskiej (1911-17), w 1936 komendant Ceuty; Rafael Esparza García (ur. w 1893) – prawnik, działacz katolickiej Akcji Ludowej (Acción Popular), a następnie Konfederacji Autonomicznych Prawic Hiszpańskich (CEDA), z jej ramienia deputowany do Kongresu od 1933; Francisco Javier Jiménez de la Puente, hr. (conde) de Santa Engracia (ur. w 1883) – za monarchii konstytucyjnej działacz Partii Liberalnej, deputowany do Kongresu w latach 1910-23; komisarz Santiago Martín Báguenas (ur. 14 X 1883) – szef wydziału politycznego w Dyrekcji Generalnej Bezpieczeństwa w ostatnim roku monarchii konstytucyjnej; José Martínez de Velasco y Escolar (ur. 16 VI 1875) – prawnik, działacz Partii Liberalnej, a za II Republiki lider prawicowej Hiszpańskiej Partii Agrarnej (PAE), deputowany do Kongresu w latach 1910-14, 1916-19 i 1931-36, minister bez teki (1934-35), przemysłu, handlu i rolnictwa (IX-X 1935) i stanu (X-XII 1935); Enrique Matorras Páez (ur. w 1913) – falangista „nawrócony” z komunizmu (b. sekretarz Komitetu Centralnego PCE) i autor demaskatorskiej książki o komunistach hiszpańskich; Sinforiano Moldes (ur. w 1908) – falangista „nawrócony” z anarchosyndykalizmu; Fernando Primo de Rivera y Sáenz de Heredia (ur. 31 V 1908) – lekarz, kawalerzysta i lotnik, syn gen. Miguela Prima de Rivery i młodszy brat José’go Antonia, szef Falangi Hiszpańskiej (Falange Española) w Madrycie; Manuel Rico Avello y García de Lañón (ur. 20 XII 1886) – prawnik, działacz Partii Reformistycznej, współzałożyciel (1931) Ugrupowania w służbie Republiki (Agrupación al servicio de la República) i od stycznia 1936 Partii Centrum Demokratycznego (PCD), deputowany do Kongresu od 1931, minister spraw wewnętrznych (X 1933 – I 1934), Wysoki Komisarz w Maroku (I 1934 – 30 XII 1935), minister gospodarki (XII 1935 – II 1936); Nicasio Ribagorda Pérez (ur. 4 XII 1902) – falangista „nawrócony” z anarchosyndykalizmu; Julio Ruiz de Alda Miqueleiz (ur. 7 X 1897) – pilot wojskowy, pionier lotnictwa w Hiszpanii (wraz z Ramonem Franco, wykonał w 1926 wodolotem Plus Ultra pierwszy lot bez międzylądowania nad południowym Atlantykiem, z Huelvy do Buenos Aires), współzałożyciel (1933) i członek triumwiratu kierowniczego Falangi Hiszpańskiej, aresztowany jeszcze w czasie pokoju (14 III 1936) wraz José Antonio i innymi przywódcami FE; Tomás Salort y de Olives (ur. 14 VII 1905) – arystokrata z Minorki, prawnik, działacz Unii Prawic (Unión de Derechas) na Balearach, deputowany z listy CEDA od 1933; gen. dyw. Rafael Villegas Montesinos (ur. 28 VIII 1885) – komendant V Dywizji, uczestnik konspiracji wojskowej przewidziany na dowódcę powstania w Madrycie, faktycznie, nie wierząc w powodzenie, zachował się dwuznacznie.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
