MAKSYMILIAN I
19 czerwca 1867 roku zginął rozstrzelany w Cerro de las Campanas (Querétaro), w wieku 34 lat (ur. 6 VII 1832), MAKSYMILIAN I, Maximiliano I de México [niem. Ferdinand Maximilian Joseph Maria von Habsburg-Lothringen / von Österreich; hiszp. Fernando Maximiliano José María de Habsburgo-Lorena / de Austria], cesarz Meksyku i arcyks. austriacki; urodził się w Wiedniu, jako drugi syn arcyks. Karola Franciszka i Zofii Fryderyki Wittelsbach (bawarskiej) oraz młodszy brat późniejszego (od 1848) cesarza austriackiego, Franciszka Józefa I; był oficerem marynarki wojennej, a interesował się naukami ścisłymi, w szczególności botaniką; w lutym 1857 objął urząd wicekróla w Królestwie Lombardzko-Weneckim, z którego został odwołany przez swojego cesarskiego brata dwa lata później z powodu prowadzenia zbyt liberalnej polityki; 27 VII 1857 poślubił w Brukseli księżniczkę Marię Szarlotę Amelię Koburg (1840-1927), córkę króla Belgów – Leopolda I i Ludwiki Marii Orleańskiej; w 1863 przyjął od monarchistów meksykańskich i cesarza Francuzów Napoleona III propozycję objęcia tronu meksykańskiego (tracąc jednocześnie prawo do wszelkich tytułów i dziedziczenia w Austrii); 28 V 1864 wylądował w Veracruz, a 10 IV 1864 został ukoronowany wraz z małżonką w katedrze stołecznej; jednocześnie, będąc bezdzietnym adoptował wnuków poprzedniego cesarza (Augustyna I) – Agustína de Iturbide y Green (1863-1925), który miał zostać jego następcą, oraz jego kuzyna – Salvadora de Iturbide y Marzán; swoją liberalną polityką i próbami porozumienia z obozem liberalnym, któremu przewodził antykatolicki jakobin Benito Juárez (1806-1872), rozczarował meksykańskich konserwatystów (a także nuncjusza papieskiego), pragnących rekatolicyzacji ustroju; po wycofaniu się z Meksyku wspomagającego go francuskiego korpusu ekspedycyjnego oraz uzyskaniu przez liberałów wsparcia ze strony USA (po zakończeniu wojny secesyjnej), beznadziejne stało się także położenie militarne cesarza i konserwatystów; odmówił on jednak abdykacji lub ucieczki do Europy; po nieudanej próbie wyrwania się z oblężenia stolicy stanu Querétaro został schwytany, a następnie skazany na śmierć i rozstrzelany wraz z wiernymi mu generałami: M. Miramonem i T. Mejíą; jego małżonka, kołatającą bezskutecznie po dworach europejskich dla uzyskania pomocy dla męża, przypłaciła to obłędem, w którym trwała przez resztę swojego długiego życia.
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
