LUDWIK XIII SPRAWIEDLIWY
14 maja 1643 roku zmarł w Saint-Germain-en-Laye k. Paryża, w wieku 41 lat (ur. 27 IX 1601), LUDWIK XIII SPRAWIEDLIWY [Louis XIII le Juste], król Francji i (jako Ludwik II) Nawarry z dynastii Burbonów; syn Henryka IV Wielkiego i Marii Medycejskiej, ojciec Ludwika XIV; królem został niespodziewanie, wskutek zamordowania jego ojca przez fanatyka Ravaillaca, w wieku zaledwie 9 lat, 14 maja 1610 (ukoronowany 17 października); w pierwszych latach jego panowania regencję sprawowała jego matka, której faworytem był włoski awanturnik Concino Concini; uwolnienie się króla spod tej kurateli w 1617 roku nie poprawiło ogólnej sytuacji, gdyż faworyt Ludwika – Charles de Luynes był równie nieudolny, a co gorsza pozwolił rozpanoszyć się hugenotom; trzyletnie (1621-24) samodzielne rządy króla były z kolei podminowywane przez spiski jego wiarołomnego brata – Gastona Orleańskiego (1608-1660), który chciał zdobyć koronę dla siebie; dopiero mianowanie pierwszym ministrem Armanda kard. de Richelieu (1585-1642) przyniosło uspokojenie i rozkwit królestwa, dzięki poskromieniu hugenotów, buntowniczych arystokratów oraz aktywnej polityce wewnętrznej (w tym kulturalnej) i zewnętrznej, służącej zbudowaniu zrębów monarchii absolutnej i mocarstwowej gloire Francji; z inicjatywy kardynała, w 1638 roku oddał też uroczyście Francję pod opiekę Matki Bożej Wniebowziętej i ogłosił Ją patronką królestwa, ustanawiając Jej święto 15 sierpnia świętem narodowym.
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
