Longenecker: Dwóch królów a „Władca Pierścieni”
Król Jan III Sobieski był jednym z najwybitniejszych władców i dowódców w historii wojskowości. Zyskał sławę i rozgłos po ukończeniu trzydziestego roku życia, a dzięki swoim wyjątkowym umiejętnościom wojskowym został uznanym za największego króla-wojownika swego czasu, ciesząc się tym tutułem do końca swojego burzliwego życia.
Jego patriotyzm, jego silna wiara i nadzieja, jego wojskowa reputacja, jego zamiłowanie do sztuki i literatury i jego talenty – wszystko to było legendą już za jego życia. Mimo to od czasu II wojny światowej żadna angielska praca nt. króla, który uratował Europę przed islamem w bitwie pod Wiedniem (1683), nie ujrzała światła dziennego. A przecież to ta bitwa była inspiracją dla Tolkienowskiej (epickiej) szarży (Rohirrimów) która zakończyła oblężenie Minas Tirith w trylogii „Władca Pierścieni”.
Dla tych, którzy nie są tego świadomi, w dziejach wielowiekowej chrześcijańskiej Europy i w walce o powstrzymanie posuwającego się wojującego islamu bitwa pod Wiedniem stoi na równi z bitwą pod Lepanto.
Drugim źródłem romantyzmu w wielkiej sadze Tolkiena był motyw którego echa przewijają się przez naszą historię, a mianowicie: króla prawowitego – oniegdaj, tym samym i przyszłego. Ów wątek jest także integralną częścią opowieści arturiańskich, ale rezonuje przecież w hebrajskiej koncepcji Syna Dawidowego, który pewnego dnia powróci na tron swego ojca. Historia wygnanego króla, cierpliwie wyczekującego triumfalnego powrotu, to także faktyczna jakobicka saga wygnanych królów Anglii. Od czasu „zdetronizowania” i wygnania Jakuba II oczekują oni tegoż właśnie powrotu.
Najbardziej wzruszającą sprawą tego wątku jest sytuacja Jakuba III, syna wygnanego Jakuba II. Jakub dorastał oglądając swoje protestanckie ciotki i ich mężów, rządzących w Trzech Królestwach zamiast niego i jego ojca. W obliczu zbliżającej się śmierci królowej Anny, Lord Bolingbroke i lider angielskich torysów, Robert Harley, zaproponowali (sic!) Jakubowi powrót na tron Anglii gdyby tylko przeszedł on na protestantyzm. Król odmówił, tym samym oddając tron w uzurpatorskie ręcę, wszystko to dla zachowania swej wierności względem wiary katolickiej i jej Kościoła. Temat szlachetnego, dawno zaginionego króla zainspirował postać tolkienowskiego Strażnika Północy – Aragorna, późniejszego Elessara – króla Zjednoczonego Królestwa Arnoru i Gondoru. Natomiast zwycięska szarża husarii Sobieskiego pod Wiedniem dostarczyła mu inspiracji do motywu oblężenia Minas Tirith i bitwy na polach Pelennoru.
Kolejnym wątkiem „Władcy Pierścieni” (ślub Faramira z Eowyn z księżniczką Rohanu) opierał się na faktycznym ślubie powyżej wspomnianego króla Jakuba z Marią Klementyną Sobieską -wnuczką króla Jana III Sobieskiego, naszego bohatera spod Wiednia.
Wielki król Jan Sobieski został pochowany w katedrze na Wawelu w Krakowie, natomiast król Jakub III i Maria Klementyna (wraz z synami) pochowani są w krypcie Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie. Monument królewskich Stuartów na jednej z kolumn w tejże bazylice, która jest także miejscem pochówku Marii Klementyny, łączy ze sobą dwa z najszlachetniejszych i bohaterskich rodzin królewskich Europy.
Dwight Longenecker
Spolszczył i opracował: Arkadiusz Jakubczyk
Kategoria: Historia, Kultura, Publicystyka
