Jacques Laurent
15 lat temu, 29 grudnia 2000 roku zmarł w Paryżu, w wieku 81 lat (ur. 5 I 1919), Jacques Laurent [właśc. Laurent-Cély, używał też pseudonimu literackiego Cecil Saint-Laurent], powieściopisarz, eseista i dziennikarz, samookreślał się jako „anarchista prawicy”; pochodził z rodziny o licznych koneksjach prawicowych – jego ojciec, kombatant Wielkiej Wojny, był bojownikiem ligi Solidarność Francuska (Solidarité française), założonej przez słynnego producenta perfum i i „francuskiego Duce” – Françoisa Coty'ego (1874-1934), matka zaś była siostrą Eugène'a Deloncle'a (1890-1935) – też kombatanta i kawalera Legii Honorowej, przede wszystkim zaś „dysydenta” Action française i współzałożyciela w 1935 roku słynnego „Kaptura” (la Cagoule), czyli Tajnego Komitetu Akcji Rewolucyjnej (CSAR), następnie (1940) Ruchu Społeczno-Rewolucyjnego (MSR), zamordowanego przez Gestapo z racji kontaktów z adm. W. Canarisem, spiskującym przeciwko Hitlerowi; ukończył Liceum Condorceta i uzyskał licencjat z filozofii na Sorbonie; podczas studiów związał się z Action française i redagował jego organ akademicki L'Étudiant français; jak później wspominał, „dzięki temu, że spotkałem Action française, wymknąłem się faszyzmowi”; zmobilizowany w 1939 roku, po „Rewolucji Narodowej” rozpoczął pracę w Biurze Studiów Sekretariatu Informacji Państwa Francuskiego, gdzie poznał m.in. byłego (antystalinowskiego) komunistę włoskiego – Angela Tascę (1892-1960) oraz Françoisa Mitteranda (skoligaconego przez swojego brata z rodzinami Deloncle'ów i Laurentów), oraz współpracował z „przeglądem Rewolucji Narodowej” Idées; w sierpniu 1944 pośredniczył w kontaktach pomiędzy marsz. Ph. Pétainem z Francuskimi Siłami Wewnętrznymi (FFI), podlegającymi operacyjnie gen. Jeanowi de Lattre de Tassigny (1889-1952); w ramach powojennej „czystki” (épuration) był krótko uwięziony, lecz bez sądowych konsekwencji; po wojnie rozpoczął (pod wieloma różnymi pseudonimami) karierę literacką; rozgłos przyniosły mu także polemiki z egzystencjalistami, w tym ironiczny pamflet na J.-P. Sartre'a; związał się z nonkonformistycznym ruchem pisarzy prawicowych pn. „Huzarów” (Hussards), któremu przewodził Roger Nimier (1925-1962); w czasie wojny algierskiej zaangażował się w obronę Algierii Francuskiej, wiążąc się z antygaullistowskim przeglądem L'Esprit public [„Duch publiczny”], uchodzącym za organ OAS, który opuścił w 1963 roku z powodu niezgody z rewolucyjnymi i europejskimi ideami Jeana Mabire'a (1927-2006), ale nie zaprzestał piętnować Ch. de Gaulle'a, porównując go (w pamflecie Mauriac sous de Gaulle) ze zdrajcą Caillaux w czasie I wojny światowej; po powrocie do pracy literackiej otrzymał dwukrotnie (1971, 1981) nagrodę Gouncourtów, Wielką Nagrodę Literacką Akademii Francuskiej (1981) oraz Nagrodę Literacką Księcia Monako; w 1986 został wybrany do Akademii Francuskiej (fotel 15); w sierpniu 2011 roku jego przyjaciel Christophe Mercier ujawnił, że pisarz zadał sobie śmierć z żalu i poczucia bezradności po zgonie żony, ale nie podał w jaki sposób.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
