Guido Manacorda
50 lat temu, 25 lutego 1965 roku zmarł we Florencji, w wieku 85 lat, Guido Manacorda, pisarz, myśliciel religijny, filolog, tłumacz i bibliograf; na początku wieku XX pracował jako bibliotekarz uniwersytecki (Katania, Piza, Messyna); w 1908 roku założył przegląd Studi di filologia moderna; w 1913 został mianowany profesorem nadzwyczajnym literatury niemieckiej na Uniwersytecie Neapolitańskim (od 1919 – zwyczajnym), lecz pracę uniwersytecką w latach 1915-18 przerwał mu udział w wojnie (walczył nad Piawą, w bitwie pod Vittorio Veneto i należał do oddziału, który zdobył Triest); w latach 1920-27 redagował serię „Biblioteca Sansoniana stranieri” dla której sam przetłumaczył cały korpus dramatyczny Ryszarda Wagnera oraz Elegie Goethego (później również Fausta); aktywny w promocji kultury włoskiej zagranicą (Niemcy, Francja, kraje skandynawskie), otwierał pierwszą wystawę książki i prasy włoskiej w Warszawie; wychowany w tradycji idealistycznej (G. Gentile), po wojnie przeżył kryzys duchowy, wyrażający się poszukiwaniem „nowej mistyki”, lecz zakończony nawróceniem (1927) na katolicyzm, czego pierwszym owocem był „drama sacro” Paweł z Tarsu; od 1929 roku współtworzył z G. Papinim i P. Bargellinim florencki ośrodek kultury katolickiej i antyidealistycznej wokół czasopisma Frontespizio [„Fasada”], opowiadający się również za pojednaniem (conciliazione) katolicyzmu z faszyzmem; przyjmowany często przez B. Mussoliniego, wykorzystywał te spotkania do wskazywania Duce błędów rasizmu hitlerowskiego; próbował również (jako poufny łącznik papieża Piusa XI) wpływać na powstrzymanie prześladowań katolików w III Rzeszy; w reakcji na pakt Ribbentrop-Mołotow opublikował książkę Bolszewizm, będącą prezentacją antykomunizmu faszystowskiego w kontraście do narodowego socjalizmu; pomimo iż nie pełnił żadnych funkcji oficjalnych we Włoskiej Republice Społecznej, został w 1946 roku pozbawiony katedry przez komisję ds. czystki (epurazione) personelu uniwersyteckiego; odtąd współpracował z florenckim wydawnictwem Fussi i poświęcał się pracy pisarskiej.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
