Fryderyk I Rudobrody
825 lat temu, 10 czerwca 1190 roku utonął w rzece Salef (Anatolia, Turcja), w wieku ok. 68 lat, Fryderyk I Rudobrody [Friedrich I. Barbarossa] z dynastii Hohenstaufów, syn księcia Szwabii – Fryderyka II Jednookiego (brata króla Niemiec Konrada III) i księżniczki Judyty, córki księcia Bawarii – Henryka IX Czarnego z rodu Welfów; od 1147 roku książę Szwabii (jako Fryderyk III), od 1152 wybrany król Niemiec, od 1154 (do 1186) również król Włoch; 18 VI 1155 ukoronowany przez papieża Hadriana IV na świętego cesarza rzymskiego; w dokumentach jego kancelarii pojawiła się (w 1157) po raz pierwszy oficjalna nazwa „Święte Cesarstwo” (Sacrum Imperium; Heilige Kaisertum/Reich), natomiast rok później musiał przyzwolić (na Sejmie Rzeszy) na dzielenie księstw Rzeszy według reguł patrymonialnych, co przyczyniło się do jej rozdrobnienia feudalnego; w swoim panowaniu nawiązywał do najświetniejszych wzorów teologii imperialnej Justyniana Wielkiego i Karola Wielkiego (którego kanonizował); w 1157 roku interweniował w Polsce na rzecz prawowitego księcia seniora Władysława II, wygnanego przez opozycję możnowładców i młodszych braci, lecz zadowolił się hołdem złożonym mu przez Bolesława IV Kędzierzawego w Krzyszkowie oraz kontrybucją; ze zmiennym powodzeniem zmagał się z protonacjonalistycznym buntem miast północnowłoskich, które zawiązały (1167) Ligę Lombardzką, lecz mimo klęski w bitwie pod Legnano (1176), kiedy sądzono nawet, że zginął, zdołał przywrócić swoje zwierzchnictwo, godząc się wszelako na autonomię municypalną; z kolei konflikt z legatem papieskim, a późniejszym papieżem Aleksandrem III, roszczącym sobie traktowanie korony cesarskiej jako „beneficjum” (tym samym zaś cesarza jako papieskiego lennika) zakończył się upokorzeniem cesarza przed papieżem w Wenecji (1177); po upadku Jerozolimy (1187) zorganizował III krucjatę do Ziemi Świętej, która wyruszyła w 1189 (wzięli w niej udział również – skłóceni ze sobą – król Francji Filip II August i król Anglii Ryszard I Lwie Serce), lecz w jej trakcie zginął tragicznie (kąpiąc się w rzece, albo upadając do niej wraz z koniem); postać archetypiczna w tradycji imperialnej, owiana legendą, iż nie utonął, lecz wraz ze swoimi sześciu rycerzami śpi skamieniały w jaskini w górach Kyffhäuser w Turyngii i obudzi się, gdy jego ruda broda owinie się trzykrotnie wokół stołu, aby przywrócić chwałę Cesarstwa; wybitną postacią była również jego druga żona, cesarzowa Beatrycze I Burgundzka (1145-1184), protektorka kultury dworskiej i obyczaju rycerskiego.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
