Eugenio Vegas Latapie
30 lat temu, 19 września 1985 roku zmarł w Madrycie, w wieku 78 lat (ur. 20 II 1907), Eugenio Vegas Latapie, intelektualista i polityk katolicko-monarchistyczny; syn oficera i francuskiej nauczycielki; już w wieku 16 lat został redaktorem dziennika partii integrystycznej (katolicko-narodowej) Cruz y Verdad [„Krzyż i Prawda”]; ukończył prawo na uniwersytecie w Oviedo i do upadku monarchii w 1931 był członkiem Rady Państwa z ramienia Korpusu Prawników Wojskowych; w 1931 roku założył wraz z Ramiro de Maeztu i hr. de Santibañez del Río stowarzyszenie kulturalne oraz miesięcznik pod tą samą nazwą Acción Española, wypracowujący doktrynę nacionalcatolicismo i będący najpoważniejszym organem metapolitycznym opozycji względem II Republiki (znakomita część redaktorów i współpracowników pisma stała się po 1936 ofiarami czerwonego terroru); skazany na banicję za udział w antyrepublikańskiej próbie przewrotu gen. J. Sanjurjo w 1932, towarzyszył wygnanemu wcześniej «Alfonsowi XIII» w jego podróżach oraz kontaktach z Kurią Rzymską; w czasie wojny domowej walczył w 11. kompanii IV bandery Legii Hiszpańskiej; w 1937 został mianowany radcą narodowym Hiszpańskiej Falangi Tradycjonalistycznej (FET y de las JONS) oraz członkiem Komisji Kultury i Nauczania w Juncie Technicznej Państwa, lecz w 1939 zerwał z frankizmem, zrażony totalizacją systemu i nieprzywróceniem monarchii; zagrożony zesłaniem na Wyspy Kanaryjskiego, w 1942 wyemigrował do Portugalii (Estoril), gdzie został sekretarzem politycznym oraz członkiem Rady Prywatnej Hrabiego Barcelony – pretendenta do korony hiszpańskiej z linii izabelicko-alfonsjańskiej, Jana Burbońskiego (1913-1993); w latach 1947-48 był we Fryburgu nauczycielem jego syna, Jana Karola (wyznaczonego przez Franco sukcesorem w 1969); w 1949 powrócił do ojczyzny, zamieszkując w Santander i zostając doradcą prawnym Banku Centralnego; zainspirowany ruchem Cité catholique Jeana Ousseta (1914-1994), wraz z prof. Juanem Vallet de Goytisolo (1917-2011) założył w 1962 roku Stowarzyszenie Przyjaciół Państwa Katolickiego (Asociación Amigos de la Ciudad Católica), wydawnictwo Speiro i „dwumiesięczny przegląd formacji obywatelskiej i akcji kulturalnej podług prawa naturalnego i chrześcijańskiego” Verbo, będący do dziś najważniejszym periodykiem tradycjonalistyczno-katolickim w Hiszpanii; w 1963 wybrany do Królewskiej Akademii Nauk Moralnych i Politycznych, laureat Nagrody Dziennikarskiej Luca de Tena; jego dwutomowe pamiętniki są jednym z najcenniejszych źródeł do dziejów hiszpańskiej prawicy katolicko-monarchistycznej w XX wieku; jego wychowankiem jest najwybitniejszy obecnie myśliciel karlistowski, prof. Miguel Ayuso.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
