Clemente Solaro hr. della Margarita
21 listopada 1792 roku urodził się w Mondovi (Piemont) Clemente Solaro hr. (conte) della Margarita, polityk, dyplomata i pisarz polityczny katolicko-konserwatywny; pochodził ze starego rodu, wywodzącego się od rycerza Auracia, syna Ruffina Solaro, notowanego w kronikach w 1165 roku i związanego z biskupami Asti; inny przodek – Alberto Solaro był w 1199 kapitanem kawalerii w IV krucjacie; późniejsi Solaro zajmowali się też intratnie handlem i pożyczaniem pieniędzy, co pozwoliło im stać się właścicielami 24 zamków; w XVII wieku jeden Solari (Maurizio) był bpem Mondovi; pierwszym z Solari noszącym tytuł hrabiego był gen. artylerii i pisarz Giuseppe Maria (1644-1719); Clemente od najmłodszych lat był wrogiem rewolucyjnej Francji; podczas nauki w słynnym liceum De Tolomei, prowadzonym przez oo. pijarów, poznał dzieła głównych reprezentantów myśli katolicko-konserwatywnej na czele z J. de Maistre’m; studia prawnicze ukończył w Turynie w 1812; w tym samym roku założył Towarzystwo Włoskie (Società Italiana), skupiające przedstawicieli najważniejszych rodów arystokratycznych w Piemoncie, dążących do wyzwolenia ojczyzny spod okupacji napoleońskiej; po powrocie (1814) króla Wiktora Emanuela I z Sardynii (będącej jedyną częścią Królestwa Sardynii/Piemontu, której nie zajęli Francuzi) oraz formalnym przywróceniu stanu szlacheckiego wstąpił do służby państwowej, zrazu w administracji, a od 1816 – przy poparciu Amicizia Cattolica, założonej z inspiracji o. Pio Brunone Lanteri (1759-1830) – w dyplomacji; służbę dyplomatyczną pełnił kolejno jako sekretarz poselstwa w Neapolu i Florencji oraz jako minister pełnomocny w Rzymie papieskim; w 1826 roku został ambasadorem na dworze w Madrycie, gdzie zaangażował się jawnie w popieranie prawowitego następcy Ferdynanda VII – jego brata, don Carlosa, a po wybuchu (1833) pierwszej wojny karlistowskiej nakłonił swojego władcę – króla Sardynii Karola Alberta do opowiedzenia się po stronie Karola V, co spowodowało uznanie go za persona non grata przez rząd uzurpatorki, małoletniej »Izabeli II«; w lutym 1835 został mianowany ministrem spraw zagranicznych, ku jawnie demonstrowanemu niezadowoleniu ambasadorów państw liberalnych: Francji i Wielkiej Brytanii; żarliwy katolik – utramontanin, broniący świeckiej władzy papieża, przyjaciel Austrii (acz nieakceptujący okupowania przez nią Lombardii i Wenecji), reakcjonista wrogi wszelkiemu nowinkarstwu politycznemu, był zaciekle zwalczany również przez rodzimych liberałów, którzy jesienią 1847 wszczęli przeciwko niemu kampanię, w rezultacie której król ugiął się i odwołał go z urzędu; oddalony od dworu napisał i opublikował Memoriał historyczno-polityczny (1851), w którym bronił swojej polityki, oraz teoretyczne Kwestie polityczne wyłożone dla czytelników i uczonych (1852), w których starał się nadać filozoficzny wymiar swoim ultrakonserwatywnym przekonaniom; w 1853 został deputowanym do parlamentu Sardynii, ale nadal podkreślał, że jego mandat pochodzi z woli króla, a nie z woli ludu; w Izbie był przywódcą frakcji prawicy katolickiej (destra cattolica), zwalczającej rządzącą prawicę liberalną i politykę jej przywódcy – Camilla Bensa hr. di Cavour (1810-1861), prowadzącą do brutalnego „zjednoczenia” Włoch, czyli ich podboju przy pomocy Francji; po dokonanym już zaborze Państwa Kościelnego oraz królestw i księstw italskich wycofał się ostatecznie z życia politycznego, ale jako publicysta potępił zarówno pogwałcenie suwerennych praw papieża i legitymistycznych monarchów, jak i koncesję Sabaudii i Nicei na rzecz Francji; ostatnim jego dziełem była książka filozoficzno-polityczna Człowiek i państwo (1864); zmarł w 1869 roku; liberalny historyk i dziennikarz Indro Montanelli (1909-2001) przeciwstawił się jego czarnej legendzie proaustriackiego reakcjonisty, nudziarza i karierowicza, oceniając, że Solaro był wprawdzie człowiekiem niezbyt inteligentnym, ale szlachetnym, niezdolnym do podłości, pobożnym, wykonującym służbę publiczną z bezinteresownym i kapłańskim wręcz zaangażowaniem, gorliwym sługą państwa, popierającym wprawdzie monarchiczny ustrój Austrii, ale broniącym suwerenności i niezależności państw włoskich od austriackiej ingerencji.
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
