Clemens Brentano
28 lipca 1842 roku zmarł w Aschaffenburgu (Dolna Frankonia, Bawaria), w wieku 63 lat (ur. 9 IX 1778), Clemens Maria Brentano [właśc. Clemens Wenzeslaus Brentano de La Roche], romantyczny poeta i prozaik; pochodził z katolickiej rodziny kupca frankfurckiego (pochodzenia włoskiego); jedna z jego sióstr, też pisarka – Bettina (1785-1859) poślubiła poetę Ludwiga Achima von Arnim (1781-1831), inna zaś – Kunigunde – słynnego jurystę z historycznej szkoły prawa, Friedricha Carla von Savigny’ego (1779-1861); sam Clemens poślubił pisarkę Sophie Mereau; niezdatny do zawodu kupca, studiował górnictwo w Halle, medycynę w Jenie i filozofię w Getyndze, lecz żadnych z tych studiów też nie ukończył, poświęcając się wyłącznie literaturze; zamieszkał w Heidelbergu, a swoje wczesne utwory podpisywał pseudonimem Maria; w 1808 roku wydał wspólnie z L.A. von Arnimem tom stylizowanych pieśni ludowych Czarodziejski róg chłopca, który został uznany za sztandarowe dzieło tzw. drugiego romantyzmu niemieckiego, zw. też „heidelberskim”, w odróżnieniu od pierwszego, czyli „jenajskiego” (Novalis, bracia Schleglowie, Tieck); w 1809 roku przeniósł się do Berlina, gdzie wraz z filozofem politycznym Adamem Heinrichem Müllerem (1779-1829) stał się współzałożycielem (18 I 1811) Chrześcijańsko-Niemieckiego Towarzystwa Biesiadnego (Christlich-deutsche Tischgesellschaft) o tendencji konserwatywnej, protonacjonalistycznej i antyżydowskiej; pomiędzy 1811 a 1815 przebywał w Czechach, a następnie w Wiedniu; po śmierci (przy porodzie, 1806) pierwszej żony, a rozwodzie (1814) z drugą, popadł w głęboki kryzys duchowy i moralny; aby poślubić córkę pastora, w której się zakochał, gotów był przejść na protestantyzm, lecz związek ten i tak nie doszedł do skutku wskutek sprzeciwu jej ojca; przełomem w jego życiu okazało się poznanie w 1819 roku mistyczki, stygmatyczki i wizjonerki, bł. Anny Katarzyny Emmerich OSA (1774-1824); przez pięć lat, przebywając w klasztorze Dülmen w Westfalii, spisywał w literackim języku niemieckim jej wizje, opowiadane w dialekcie westfalskim, w tym słynny opis Męki Pańskiej (który stał się później także podstawą Pasji Mela Gibsona); sam powrócił również do gorliwości religijnej i przez resztę życia – mieszkając w Ratyzbonie, a następnie w Monachium – był płomiennym apologetą oraz aktywistą ruchu katolicko- konserwatywnego, animowanego przez Josepha von Görresa (1776-1848).
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
