Carl Schmitt
7 kwietnia 1985 roku zmarł Plettenbergu (Westfalia), w wieku 96 lat (ur. 11 VII 1888), Carl Schmitt, filozof państwa i prawa, teolog polityczny, konserwatysta decyzjonistyczny, teoretyk autorytaryzmu; syn katolickiego przedsiębiorcy (w rodzinie było trzech księży, sam Carl mówił, że jest katolikiem tak samo, jak drzewo jest zielone, ale z powodu bigamii zaciągnął ekskomunikę); studiował prawo w Berlinie, Monachium i (niemieckim wówczas) Strasburgu; po habilitacji w 1926 roku profesor uniwersytetów w Monachium, Greiswaldzie, Bonn (gdzie przyjaźnił się ze swoim późniejszym oponentem Erikiem Petersonem), Kolonii i (od 1933) Berlinie; oponent pozytywizmu prawnego, normatywizmu i „czystej teorii prawa” H. Kelsena, sprowadzającej pojęcie państwa do norm prawnych, a także liberalizmu (uważanego przezeń za „antypolitykę”); związany luźno z ruchem rewolucji konserwatywnej; w 1932 roku proponował prezydentowi P. Hindenburgowi i kanclerzowi K. von Schleicherowi wprowadzenie stanu wyjątkowego celem zniszczenia obu partii rewolucyjnych: komunistycznej i narodowo-socjalistycznej; 1 maja 1933 wstąpił do NSDAP, usprawiedliwiający odtąd różne posunięcia reżimu hitlerowskiego, mianowany też prezesem Związku Prawników Narodowo-Socjalistycznych, mimo to w 1936 roku oskarżony przez organ SS Das schwarze Korps o bycie oportunistą, pozornym antysemitą a przede wszystkim katolikiem i pozbawiony wszystkich funkcji publicznych z wyjątkiem profesury w Berlinie; po wojnie więziony ponad rok przez okupantów amerykańskich oraz pozbawiony prawa nauczania a mimo to zyskujący stopniowo intelektualny wpływ nie do przecenienia (nie tylko na konserwatystów); w 1962 roku wykładał we frankistowskiej Hiszpanii; pomimo niegodnego zachowania w pierwszych latach III Rzeszy, jeden z największych myślicieli politycznych XX wieku: teoretyk polityczności, dyktatury, suwerenności, „politycznego partyzanta”, „nomosu ziemi”, a przede wszystkim polityczny teolog – fideista, dla którego najważniejszym pytaniem było istnienie katechona, powstrzymującego Antychrysta.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
