Carl Friedrich Goerdeler
70 lat temu, 2 lutego 1945 roku, w więzieniu Plötzensee (Berlin) zginął, w wieku 60 lat, Carl Friedrich Goerdeler, prawnik i polityk; urodzony w Pile; luterański konserwatysta (jego dewizą było: omnia restaurare in Christo) i monarchista, działacz Wolnej Partii Konserwatywnej (FKP), a w okresie Republiki Weimarskiej Niemiecko-Narodowej Partii Ludowej (DNVP); w latach 1922-30 nadburmistrz Królewca, a 1930-37 Lipska (zmuszony do ustąpienia przez hitlerowców); do 1935 roku uważał A. Hitlera za „oświeconego dyktatora”, krytykując go jedynie za pakt o nieagresji z Polską; od ok. 1938 uczestnik prawicowej konspiracji antyhitlerowskiej, planujący restaurację monarchii Hohenzollernów (w osobie ks. Oskara Pruskiego); był typowany na kanclerza Rzeszy w razie powodzenia spisku z 20 lipca 1944; w wysyłanych Anglikom planach pokojowych domagał się utrzymania granic Niemiec z 1914 roku (Polska miała otrzymać „rekompensatę” za Poznańskie i Pomorze w postaci Litwy Kowieńskiej) i przyłączenie Austrii; po niepowodzeniu zamachu uniknął zrazu aresztowania, ukrywając się, ale został zadenuncjowany przez kobietę, która go rozpoznała; aresztowany 12 VIII 1944, został skazany przez tzw. Trybunał Ludowy na karę śmierci, której przez dłuższy czas nie wykonywano chcąc wydobyć z niego torturami informacje o innych spiskowcach; został stracony przez powieszenie.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
