BOLESŁAW III KRZYWOUSTY
28 października 1138 roku zmarł (prawdopodobnie w Sochaczewie), w wieku 52 lat, BOLESŁAW III KRZYWOUSTY, w latach 1102-1107 książę małopolski, sandomierski i śląski, od 1107 książę Polski; syn Władysława Hermana i Judyty czeskiej; zjednoczył państwo pozbawiając władzy i wypędzając starszego brata Zbigniewa, w następstwie czego odparł zbrojną interwencję po stronie tegoż króla Niemiec (i cesarza rzymskiego in spe) Henryka V; później (1111) oślepił brata, co spowodowało jego śmierć i konieczność odbycia publicznej pokuty przez sprawcę; po długoletnich walkach z Pomorzanami ostatecznie podbił Pomorze Gdańskie i zhołdował Pomorze Zachodnie oraz doprowadził do jego chrystianizacji; w 1134 roku opanował także Rugię ustanawiając najdalszy w historii zasięg zachodniej granicy Polski; na zjeździe w Merserburgu (1135) uzyskał od cesarza Lotara III zgodę na panowanie Polski nad Pomorzem w zamian za hołd lenny z tych ziem; uratował także, wbrew roszczeniom arcybiskupstwa w Magdeburgu, niezależność polskiej organizacji kościelnej (bulla papieża Innocentego II z 1136); w ustawie sukcesyjnej (zwanej testamentem lub statutem), dzieląc księstwo polskie pomiędzy synów ustanowił zasadę pryncypatu-senioratu, czyli władzy zwierzchniej najstarszego przedstawiciela dynastii (piastowskiej), rezydującego w dzielnicy pryncypacko-senioralnej, co jednak nie zapobiegło rychłemu złamaniu tej zasady i prawie dwuwiekowemu rozbiciu dzielnicowemu Polski.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
