August hr. Cieszkowski
12 września 1814 roku urodził się w Suchej k. Węgrowa (Mazowsze) August hr. Cieszkowski h. Dołęga, filozof, myśliciel religijny i polityczny, ekonomista i polityk; doktorat z filozofii uzyskał w Heidelbergu; współzałożyciel (1848) Ligi Narodowej Polskiej deputowany do Pruskiego Zgromadzenia Konstytucyjnego; w latach 1860-66 prezes Koła Polskiego w sejmie pruskim; współzałożyciel i trzykrotny (1857-58, 1861-68 i od 1885) prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk; założyciel (1870) Wyższej Szkoły Rolniczej w Żabikowie; od 1873 roku członek krakowskiej Akademii Umiejętności; mesjanista i najwybitniejszy przedstawiciel tzw. polskiej filozofii narodowej; choć w młodości był pod wpływem Hegla, krytykował jego idealizm, któremu przeciwstawiał tzw. filozofię czynu, jako osnowy bytu i historii; zapowiadał nadejście epoki Ducha Świętego (parakletyzm), w której nastąpi „Spełnia Ludów” (tj. uporządkowanie wszystkich spraw według zasad etyki chrześcijańskiej), i w której znaczącą rolę odegra Słowiańszczyzna; w jego filozofii politycznej i społecznej występują zarówno pierwiastki konserwatywne (teoria arystokracji nowoczesnej), liberalne i socjalistyczne, stąd też wywarł wpływ zarówno na (swojego przyjaciela) Z. hr. Krasińskiego i C. Norwida, jak na P.-J. Proudhona i K. Marksa (który się do tego nie przyznawał); zmarł w 1894 roku.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
