Alejandro Pidal y Mon
100 lat temu, 19 października 1913 roku zmarł w Madrycie, w wieku 67 lat, Alejandro Pidal y Mon, prawnik, polityk, publicysta i krytyk literacki; syn historyka i polityka, ministra, senatora i ambasadora przy Stolicy Apostolskiej Pedra José Pidala y Carniado, I markiza de Pidal (1799-1865), młodszy brat ministra i przewodniczącego Senatu Luisa Pidala y Mon, II markiza de Pidal (1842-1913); działalność publiczną rozpoczął w 1867 roku jako reprezentant ultramontańskiej grupy neocatólicos, zainspirowanej myślą J. Donoso Cortesa i redaktor przeglądu „La Cruzada”; następnie (1874) założył dziennik „La España Católica”; w 1872 roku po raz pierwszy wybrany do Kortezów, ponownie (i aż do śmierci) został deputowanym za Restauracji w 1876; choć nie był karlistą, w parlamencie zwalczał gwałtownie liberalno-konserwatywny rząd A. Canovasa za „restaurację w służbie rewolucji”, co zyskało mu przydomek „Katyliny”; w debacie konstytucyjnej walczył o pełną rekonfesjonalizację państwa i starał się (bezskutecznie) zapobiec promulgacji art. 11, dozwalającego wolność kultów, a także przeciwko zniesieniu fueros baskijskich; w 1881 roku założył Unię Katolicką, do której zaprosił również karlistów, lecz na życzenie papieża Leona XIII partia rozwiązała się w 1884 i przyłączyła do establishmentowej Partii Liberalno-Konserwatywnej a Pidal został ministrem rozwoju; następstwem tego był długotrwały spór w obozie katolickim pomiędzy „integrystami” R. Nocedala a katolikami „przyłączonymi” do monarchii alfonsjańskiej o „mniejsze zło” (mal menor), czyli akceptację tolerancji publicznej dla kultów niekatolickich, czego symbolem stało się odtąd pidalismo; po zamordowaniu Canovasa przez anarchistę (1897) był krótko p.o. szefa Partii Konserwatywnej; od 1883 roku członek Królewskiej Akademii Hiszpańskiej, kawaler Orderu Złotego Runa i Św. Grzegorza Wielkiego.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Kalendarium
