ZENON IZAURYJCZYK
1525 lat temu, 9 kwietnia 491 roku zmarł w Konstantynopolu, w wieku ok. 76 lat (ur. ok. 425), ZENON [gr. Ζήνων; łac. Zeno] IZAURYJCZYK, z urodzenia Tarasis Kodisa [Ταρασικοδίσσας ή Τρασκαλισσαίος], cesarz [Imperator Caesar Flavius Augustus] wschodniorzymski z dynastii trackiej (leońskiej); był zięciem założyciela dynastii – Leona I, pierwszego Traka na tronie bizantyńskim, za którego panowania był dowódcą wojsk w Antiochii; po śmierci Leona I, (18 I 474) został regentem w imieniu swojego sześcioletniego syna – Leona II, wyznaczonego przez dziadka, lecz już miesiąc później formalny cesarz przekazał symbolicznie pełnię władzy swemu ojcu, jako Augustowi, stając się jedynie koregentem, zaś 17 listopada tegoż roku zmarł; w 475 jego szwagier Bazyliskus wzniecił rewoltę i zdołał przez rok utrzymać się na tronie, lecz w sierpniu 476 Zenon powrócił do Konstantynopola i zesłał uzurpatora na małą wyspę, gdzie poniósł on śmierć głodową, zaś rok później Zenon kazał zgładzić jego również zbuntowanego krewnego – Armatusa; w 480 roku, germański wódz Odoaker – który cztery lata wcześniej zrzucił z tronu ostatniego cesarza zachodniorzymskiego, Romulusa Augustusa – odesłał Zenonowi insygnia cesarskie, uznając tym samym jego zwierzchnictwo, jednak Zenon poparł jego rywala – ostrogockiego króla Teodoryka; w 482 roku ogłosił tzw. Henotikon (Akt Zjednoczenia), opracowany przez patriarchę konstantynopolitańskiego Akacjusza, który miał pojednać ortodoksów z monofizytami, lecz faktycznie doprowadził do tzw. schizmy akacjańskiej, trwającej aż do 519 roku; w 489 roku zamknął szkołę w Edessie, ulegającą wpływom nestorianizmu.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
