Ludwig Windthorst
125 lat temu, 14 marca 1891 roku zmarł w Berlinie, w wieku 79 lat (ur. 17 I 1812), Ludwig Windthorst, prawnik i polityk katolicki, współzałożyciel (1870) i nieformalny przywódca Niemieckiej Partii Centrum (Deutsche Zentrumspartei), uważany (Golo Mann) za „najgenialniejszego parlamentarzystę jakiego kiedykolwiek posiadały Niemcy”; urodził się jako katolicki poddany protestanckich królów Hanoweru (do 1837 w unii personalnej z Wielką Brytanią), którym wiernie służył do końca, tj. do zbójeckiej aneksji Hanoweru przez Prusy i likwidacji tego królestwa w 1866 roku; od 1849 był prezydentem hanowerskiego sejmu, a w latach 1851-53 i 1862-65 ministrem sprawiedliwości; w 1867 roku został deputowanym do sejmu pruskiego oraz Związku Niemieckiego (od 1871 – Reichstagu Rzeszy); na politycznego przywódcę niemieckich (i nie tylko) katolików wybił się, mimo skromnego pochodzenia społecznego, wyjątkowo niskiego wzrostu i pod koniec życia ślepoty, w wyjątkowo trudnym okresie, jakim była podjęta przez kanclerza Ottona von Bismarcka wojna z Kościołem katolickim, zwana „wojną o kulturę” (Kulturkampf); w obronie wolności Kościoła sprzymierzył się m.in. z Kołem Polskim, kierowanym przez Ferdynanda ks. Radziwiłła (1834-1926); wyrażał zresztą rzadkie u polityków niemieckich zrozumienie dla polskich aspiracji („Całkowicie rozumiem, że Polacy zachowali w sercu przeszłość, miłość do ojczyzny, do rodziców, do historii. Byliby według mojej opinii ludźmi bez charakteru, gdyby tego nie czynili”); zaskarbił sobie szczerą nienawiść „Żelaznego Kanclerza”, cieszył się natomiast szacunkiem Wilhelma II, który zezwolił na przejazd jego konduktu żałobnego przez środkowy łuk Bramy Brandenburskiej (co zwyczajnie było apanażem rodziny monarszej Hohenzollernów).
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
