José María Hinojosa
80 lat temu, 22 sierpnia 1936 roku został rozstrzelany w Maladze, w wieku 31 lat (ur. 17 X 1904), José María Hinojosa Lasarte, poeta z Pokolenia ’27, pierwszy hiszpański surrealista; pochodził z bardzo religijnej i konserwatywnej rodziny ziemiańskiej; ukończył Liceum św. Ferdynanda; w 1921 rozpoczął studia prawnicze w Grenadzie, które ukończył w 1926 w Madrycie; w latach 20. znalazł się w kręgu bohemy artystycznej w Maladze, spotykającej się w Café Inglés oraz wydającej pismo Ambos [„Obaj”], propagującej dadaizm, ekspresjonizm i futuryzm; w 1925 udał się na studia na Sorbonie w Paryżu, gdzie poznał tamtejszych surrealistów; w 1928 odbył (wraz z José Bergaminem) podróż do Londynu, krajów nordyckich i ZSSR, gdzie wyzbył się iluzji lewicowych; w 1929 został współredaktorem awangardowego pisma literackiego Litoral [„Wybrzeże”], założonego w 1926 przez Emilia Pradosa i Manuela Altolaguirre; jego oniryczna poezja, bliska poetyką twórczości Federica Garcii Lorki (rozstrzelanego cztery dni przed nim przez stronę powstańczą) i komunisty Rafaela Albertiego, była mimo to piętnowana przez krytyków – komunistów (i dawnych przyjaciół, jak Bergamín) jako przejaw próżności „andaluzyjskiego paniczyka”; od czasu proklamowania II Republiki (1931) zaangażował się politycznie przeciwko nowemu reżimowi: opublikował serię artykułów w prasie konserwatywnej, w sierpniu 1932 poparł monarchistyczny pucz gen. José Sanjurjo, a ostatecznie wstąpił do karlistowskiej Wspólnoty Tradycjonalistycznej (Comunión Tradicionalista) i występował jako mówca na jej mityngach; został rozstrzelany przez milicjantów „antyfaszystowskich” na cmentarzu św. Rafaela wraz z ojcem, bratem, Luisem Altolaguirre (bratem Manuela) oraz 46 innymi osobami.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
