Jan Mosdorf
11 października 1943 roku zginął w KL-Auschwitz, w wieku 39 lat, Jan Mosdorf (pseud. Andrzej Witowski), działacz nacjonalistyczny, publicysta, teoretyk narodowego radykalizmu, doktor filozofii; prezes (1928-33) Młodzieży Wszechpolskiej i (1932-33) Ruchu Młodych OWP a po delegalizacji OWP – Sekcji Młodych SN; współzałożycieli i przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Obozu Narodowo-Radykalnego, współautor Deklaracji ONR z 14 IV 1934 oraz redaktor dziennika „Sztafeta”; uniknął aresztowania i osadzenia w Berezie Kartuskiej w przeciwieństwie do innych działaczy (podejrzanych – bezpodstawnie – o dokonanie zamachu na min. B. Pierackiego), lecz musiał się ukrywać; po delegalizacji ONR nie podjął działalności w żadnym z jego nieformalnych odłamów, lecz do wybuchu wojny był niezależnym publicystą narodowo-radykalnym, współpracującym m.in. z tygodnikiem „Prosto z Mostu” S. Piaseckiego; od początku okupacji niemieckiej zaangażowany w konspiracji (powrócił do Stronnictwa Narodowego); w VII 1940 aresztowany i osadzony na Pawiaku a 6 I 1941 wysłany do obozu Auschwitz-Birkenau; po przejściu tyfusu zaangażował się w obozową konspirację, wchodząc do „trójki górnej” SN; ofiarnie udzielał pomocy bez czynienia różnicy między chrześcijanami a żydami; zadenuncjowany prawdopodobnie przez Białorusina pełniącego funkcję kapo i osadzony 25 IX 1943 w bloku XI, rozstrzelany w zbiorowej egzekucji.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
