Jacob Burckhardt
25 maja 1818 roku urodził się w Bazylei Jacob Burckhardt, historyk sztuki, literatury i kultury; pesymistyczny konserwatysta i elitarysta; był synem pastora i do 1839 studiował teologię (protestancką), lecz porzucił te studia, gdy utracił wiarę; przeniósł się wówczas na Uniwersytet Berliński (Humboldtów), gdzie najbardziej przykładał się do studiowania historii sztuki, acz uczęszczał także na wykłady ojca krytycznej historiografii – Leopolda von Ranke (1795-1886), zaś od 1841 przebywał na uniwersytecie w Bonn, gdzie opublikował swoją pierwszą książkę o sztuce; w latach 1843-55 wykładał na uniwersytecie w Bazylei, a następnie na Politechnice Federalnej w Zurychu; w 1859 powrócił do Bazylei, gdzie był profesorem aż do przejścia na emeryturę w 1893; międzynarodową i nieprzemijającą sławę przyniosło mu opublikowane w 1860 dzieło Kultura Odrodzenia we Włoszech: nie tylko spopularyzował termin Giorgia Vasariego renesans, na oznaczenie epoki w kulturze europejskiej, ale również odkrył i wprowadził w obieg rozumienie (renesansowego) państwa „jako dzieła sztuki”, nie zaś tworu natury; Czasy Konstantyna Wielkiego (1853) zdradzają niezrozumienie i jego dystans do chrześcijaństwa, natomiast jego dzieło historiozoficzne Rozważania o dziejach powszechnych (1871) ujawniają katastroficzny wręcz pesymizm co do losów kultury europejskiej, upadającej od czasów rewolucji we Francji, wskutek naporu barbarzyńskich sił demokracji, egalitaryzmu i plebeizmu; jedyną nadzieją na odrodzenie się Europy byłoby pojawienie się i ponowne objęcie rządów przez wybitne jednostki, posiadające cechy predestynujące je do sprawowania władzy, takie jak: siła woli, stanowczość i naturalna władczość.
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
