gen. Henri hr. de Cathelineau
20 listopada 1891 roku zmarł na zamku w Squividan (Finistère, Bretania), w wieku 78 lat (ur. 9 I 1813), gen. Henri hr. (comte) de Cathelineau, żołnierz i bojownik legitymistyczny, żuaw papieski; wnuk bohaterskiego pierwszego generalissimusa wandejskiej Armii Katolickiej i Królewskiej – woźnicy Jacquesa Cathelineau (1759-1793), zw. „Świętym z Andegawenii” (Saint de l’Anjou); syn jednego z ośmiorga dzieci tegoż (i jedynego syna, który przeżył rzeź Wandejczyków) – Jacquesa-Josepha de Cathelineau (1787-1832), uczestnika antynapoleońskiej insurekcji rojalistycznej w Wandei w 1815 roku, uszlachconego ordonansem Ludwika XVIII z 14 III 1816, dowódcy Straży Królewskiej Karola X, uczestnika kolejnej insurekcji rojalistycznej w Wandei w 1832, rozstrzelanego przez żandarmów uzurpatora »Ludwika Filipa« (którym oddał się dobrowolnie w ręce, aby ocalić życie wieśniaka, który go ukrywał); wraz z ojcem brał udział w powstaniu z 1832, a po jego klęsce oddał się pod dowództwo marszałka Francji, hr. de Bourmont (1773-1846), aby wraz z nim bronić praw do tronu Michała I (Dom Miguela) w portugalskiej Wojnie Dwóch Braci (A Guerra de Dois Irmãos); mianowany kapitanem, odznaczył się w bitwie pod Porto i otrzymał Order Wieży i Szpady oraz Krzyż Michała; po klęsce miguelistas wyjechał do Turynu, a następnie osiadł we Fryburgu szwajcarskim; po upadku Monarchii Lipcowej (1848) powrócił do Francji i ożenił się z panną de Kermel, z którą dochował się dziesięcioro dzieci; po zaatakowaniu Państwa Kościelnego przez Piemontczyków (1859) pospieszył do Rzymu, aby bronić papiestwa; na prośbę papieża bł. Piusa IX utworzył oddział nazwany „Krzyżowcami (Croisés) Cathelineau”, po kilku miesiącach wcielony do Żuawów Papieskich; po wybuchu wojny francusko-pruskiej (1870) utworzył wolny ochotniczy Korpus Cathelineau, otrzymując stopień pomocniczego generała brygady; wziął on udział m.in. w drugiej bitwie o Orlean; 16 IV 1884 został kawalerem Zakonu Rycerskiego Bożogrobców w Jerozolimie; po śmierci (24 VIII 1883, na wygnaniu w Frohsdorf) prawowitego króla Henryka V (hr. de Chambord) znalazł się w gronie niezłomnych legitymistów, którzy nie pogodzili się z dynastyczną „fuzją” na rzecz Książąt Orleańskich, dochowując wierności Burbonom z linii „hiszpańskiej”, stąd też nazywanymi potocznie Blanc d’Espagne; 27 VII 1884 ogłosił na łamach Journal de Paris wraz z Maurice’m hr. d’Andigne i in. osobistościami deklarację „niewzruszonego przywiązania do sprawy prawa monarchicznego, dziedzicznego i tradycyjnego, którego prawowitym reprezentantem, w rozumieniu prawa salickiego, jest od śmierci Henryka V szef Domu Andegaweńskiego [tj. Jan III, w Hiszpanii – hr. de Montizón]”, a pod koniec tego roku został współzałożycielem Komitetu Centralnego Propagandy Legitymistycznej (CCPL); w 1886 prowadził w Gorycji kondukt pogrzebowy wdowy po Henryku V – królowej Marii Teresy Modeńskiej; jednym z jego synów był Joseph-Jacques Marie de Cathelineau, hr. de Montfort (1861-1953) – wybitny działacz legitymistyczny i założyciel (1911-12) dwumiesięcznika La Monarchie française, głoszącego „tradycjonalizm integralny” w kontrze do „nacjonalizmu integralnego” L’Action française ;pochodzący z tej samej rodziny kpt. piechoty Gérard de Cathelineau (1921-1957) poległ za Francję w Algierii.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
