Adam hr. Tarnowski
10 pażdziernika 1946 roku zmarł w Lozannie, w wieku 80 lat (ur. 4 III 1866), Adam Amor hr. Tarnowski h. Leliwa, dyplomata (austro-węgierski) i polityk; syn Jana Dzierżysława (1835-94), bratanek Stanisława (1837-1917), młodszy brat Zdzisława (1862-1937) i Juliusza (1864-1917); w służbie dyplomatycznej monarchii austro-węgierskiej od 1897; w latach 1911-16 ambasador w Bułgarii; w 1916 został mianowany ambasadorem w USA, lecz wskutek zerwania stosunków dyplomatycznych przez USA z Austro-Węgrami obowiązki te pełnił faktycznie jedynie od lutego do maja 1917 i nie zdążył nawet złożyć listów uwierzytelniających; po powrocie rozważano jego kandydaturę na ministra spraw zagranicznych Austrii, z drugiej strony zaś proponowano mu członkostwo w Radzie Regencyjnej Królestwa Polskiego; po zaprzysiężeniu tejże Rada mianowała go 29 X 1917 premierem, lecz sprzeciwili się temu Niemcy (którzy chcieli osłabić związki polsko-austriackie) i ostatecznie premierem został Jan Kucharzewski (1876-1952); nieformalnie był jednak łącznikiem pomiędzy RR a cesarzem Karolem I, austriackim MSZ oraz premierem Węgier Istvanem Tiszą; w II Rzeczypospolitej nie pełnił żadnych funkcji urzędowych, lecz utrzymywał stosunki z Naczelnikiem Państwa (m.in. na odcinku polityki ukraińskiej), a po przewrocie majowym był jednym z głównych (obok braci Zdzisława i Kazimierza Lubomirskich) mediatorów pomiędzy marsz. J. Piłsudskim a konserwatystami; w czasie okupacji niemieckiej ukrywał w swojej kamienicy na ul. Pięknej członka Krajowej Rady Ministrów – Stanisława Jasiukowicza z SN; odbywały się tam też szkolenia podchorążych AK; po próbie aresztowania go przez MO w marcu 1945 i przejściowym uwięzieniu żony przez NKWD, zdecydował się wyjechać do Szwajcarii, gdzie zmarł na zapalenie płuc.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
