Teofano
1025 lat temu, 15 czerwca 991 roku zmarła w Nijmegen (Geldria, obecnie Holandia), w wieku ok. 35 lat (ur. 356), TEOFANO [Θεοφάνου], księżniczka bizantyjska i cesarzowa-żona Świętego Cesarstwa Rzymskiego; była prawdopodobnie córką Konstantyna Sklerosa, brata pretendenta Bardasa Sklerosa, a nie – jak sądzono wcześniej – cesarza Romana II; w 972 poślubiła ówczesnego współcesarza (z Ottonem I) rzymskiego, Ottona II (ślubu udzielił im w Rzymie oraz ukoronował ją papież Jan XIII); na dwór niemiecki przyniosła z Bizancjum nie tylko przepych i bogactwo materialno-kulturowe, ale też wyrafinowaną teologię imperialną; od czasu objęcia (973) wyłącznej władzy przez męża, towarzyszyła mu we wszystkich podróżach i działaniach politycznych, była natomiast skłócona ze swoją teściową, Adelajdą Burgundzką; po nagłej śmierci (7 XII 983) Ottona II została regentką (zrazu współregentką z Adelajdą, ale zmusiła ją do rezygnacji) w imieniu swego małoletniego (ur. 23 VI 980) syna, Ottona III; doprowadziła do jego koronacji na króla Niemiec w Boże Narodzenie 983, ale musiała zmagać się z opozycją księcia Bawarii, Henryka Kłótnika, który porwał królewskie dziecko, toteż, aby uniknąć eskalacji sporu musiała zwrócił mu władzę nad Bawarią; regencję sprawowała odtąd aż do swojej śmierci; miała na ogół „złą prasę” wśród współczesnych ze względu na przypisywaną jej nieuprzejmość, gadatliwość oraz „dekadencką” zbytkowność (przez co rozumiano branie codziennych kąpieli oraz posługiwanie się widelcem), a teolog Piotr Damiani twierdził nawet, że była kochanką greckiego mnicha Jana Filagathosa (późniejszego antypapieża Jana XVI), jednak kronikarz Thietmar wyrażał się o niej z uznaniem, jako o niewieście odznaczającej się „męską zgoła” odwagą i opieką w otaczaniu państwa swego syna, popieraniem we wszystkim sprawiedliwych, a także – „rzadkim u Greków” – ujmującym sposobem bycia.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
