Pawło Skoropadski
26 kwietnia 1945 roku zmarł w Metten (Dolna Bawaria), w wieku 71 lat (ur. 15 V 1873), Pawło Skoropadski (Павло Скоропадський), hetman Ukrainy; oficer armii carskiej, uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej 1904-05, w 1905 roku adiutant generalny cara Mikołaja II, od 1912 generał-major; w czasie I wojny światowej dowodził m.in. 1. kawaleryjską dywizją gwardii i 34 korpusem armijnym; w 1916 roku awansowany do stopnia generała-lejtnanta; w październiku 1917 roku wybrany naczelnym atamanem Wolnego Kozactwa, broniącego do kwietnia 1918 roku Ukrainy przed bolszewikami; 29 IV 1918, w porozumieniu z dowództwem niemieckich wojsk okupacyjnych na Ukrainie, obalił tzw. Ukraińską Republikę Ludową i proklamował Państwo Ukraińskie (Українська Держава), obwołując się jednocześnie hetmanem (formalnie wybranym na Ogólnoukraińskim Zjeździe Włościańskim); wspierali go głównie (nieliczni) ukraińscy konserwatyści; powołał go do życia Bibliotekę Narodową, Ukraińską Akademię Nauk, dwa uniwersytety (w Kijowie i Kamieńcu podolskim), Główny Urząd Sztuki i Kultury Narodowej, Operę Narodową, Teatr Państwowy i Orkiestrę Państwową; pozbawiony oparcia wskutek wycofywania się wojsk tzw. Ober-Ostu po zawarciu zawieszenia broni (11 XI 1918) na froncie zachodnim, został 14 XII 1918 obalony przez socjaldemokratę Symona Petlurę i korpusu Strzelców Siczowych; udało mu się przedostać do Niemiec, gdzie patronował działalności monarchistycznego Ukraińskiego Wolnego Kozactwa; w 1921 roku wstąpił także Ukraińskiego Związku Włościan Państwowców (USChD), założonego przez głównego teoretyka ukraińskiego monarchizmu, Wacława Lipińskiego (Wjaczesław Łypynsky, 1882-1931), którego dało początek emigracyjnemu ruchowi hetmańców – skoropadczyków (od 1934 roku – Związek Państwowców Hetmańskich); zmarł w wyniku ran odniesionych podczas alianckiego bombardowania.
Prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
