Maurice Pujo
60 lat temu, 6 września 1955 roku zmarł w Ferrières-en-Gâtinais (Centrum Doliny Loary), w wieku 83 lat (ur. 26 I 1872), Maurice Pujo, publicysta, dramaturg i działacz monarchistyczno-narodowy; w młodości był lewicującym republikaninem (związanym z Unią na rzecz Akcji Moralnej) i fascynował się wagneryzmem; na pozycje nacjonalistyczne przeszedł z powodu „sprawy Dreyfusa” bronionego przez wrogów armii i Kościoła; 8 IV 1898 założył – wraz z filozofem Henri’m Vaugeois (1864-1916) antydreyfusowski Komitet Akcji Francuskiej (Comité d’Action française), który działalność publiczną rozpoczął w 1899 roku, już po przystąpieniu do AF Charlesa Maurrasa, który przekonał nacjonalistów-republikanów do programu restauracji monarchii (Pujo około 1900); 16 XI 1908 założył i został pierwszym szefem „zbrojnego ramienia” AF (formalnie: „gazeciarzy królewskich”), czyli Camelots du Roi; od 1940 roku czwarty i ostatni szef Ligi Akcji Francuskiej (Ligue d’Action française); w czerwcu 1944 aresztowany przez Gestapo, lecz uwolniony miesiąc później po interwencji marsz. Ph. Petaina; 8 IX 1944 aresztowany ponownie (wraz z Ch. Maurrasem), już po „wyzwoleniu”, na rozkaz komunistycznego komisarza Republiki i osadzony w tej samej twierdzy Montluc; 27 I 1945 skazany, za „dokonywanie czynności natury szkodliwej dla obrony narodowej” na pięć lat więzienia i utratę praw publicznych (Maurras w tym samym procesie otrzymał dożywocie); wyrok odbywał w ciężkim więzieniu Riom w Puy-de-Dôme, a następnie w Clairvaux; warunkowo zwolniony w październiku 1947; od 1951 roku redagował tygodnik Aspects de la France, będący kontynuacją dziennika L’Action Française (ten tytuł był objęty interdyktem); przygotowywał odbudowanie struktury Action française, która formalnie odrodziła się tuż po jego śmierci, pod nazwą Restauracja Narodowa – Centrum Propagandy Rojalistycznej i Akcji Francuskiej; ojciec Pierre’a Pujo (1929-2007), redaktora Aspects de la France od 1966 i szefa AF (RN) od 1977 roku.
prof. Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
