o. Gustav Gundlach SJ
3 kwietnia 1892 roku urodził się w Geisenheim (Hesja) o. Gustav Gundlach SJ, filozof społeczny, socjolog i etyk, jeden z najwybitniejszych reprezentantów katolickiej nauki społecznej w XX wieku; w trakcie studiów filozoficznych na Uniwersytecie Fryburskim (we Fryburgu Bryzgowijskim) wstąpił do zakonu jezuitów; od 1929 roku był profesorem filozofii społecznej i etyki w jezuickiej Wyższej Szkole Filozoficzno-Teologicznej Św. Jerzego we Frankfurcie nad Menem; jednocześnie, od 1934 do 1962 był profesorem Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie; należał do grona najbliższych doradców papieży Piusa XI i Piusa XII, będąc m.in. konsultantem encykliki Quadragesimo anno (1931); nieporozumieniami i rezygnacją Gundlacha zakończyła się natomiast praca nad encykliką Mater et magistra (1961), do której opracowania został zrazu zaproszony przez papieża Jana XXIII; z powodu zdecydowanej obrony prawa do własności prywatnej już w latach 50. był kontestowany przez progresistowskich studentów Gregorianum, którzy zadawali mu pytanie „skoro własność prywatna ma tak wysoką rangę, to dlaczego w Raju jej nie było?”; atakowano go również za dopuszczanie wszelkich godziwych środków przeciwdziałających judaizacji duchowej Kościoła i infiltracji państwa przez żydowskich plutokratów lub bolszewików, a także za rozwinięcie koncepcji bellum iustum (poparte m.in. przez kard. A. Ottavianiego) w świetle stanowiska Piusa XII na temat moralnej dopuszczalności wojny nuklearnej dla ochrony wiary chrześcijańskiej oraz wolności i godności ludzi; Gundlach argumentował, że Bóg nie stworzył świata na wieczność, więc z pewnością kiedyś i tak zakończy jego istnienie, a z drugiej strony ludzie nie decydują o tym, kiedy to istnienie ma się zakończyć, należy zatem poddać się w takiej sytuacji Bożej Opatrzności, która zdecyduje czy działania ludzkie podejmowane w sytuacji globalnego konfliktu z użyciem broni atomowej do tego końca doprowadzą, czy jeszcze nie; zmarł na atak serca w 1963 roku, tuż po wyborze swojego wieloletniego oponenta, kardynała Montiniego, na papieża.
Profesor Jacek Bartyzel
Kategoria: Jacek Bartyzel, Kalendarium
