banner ad

RSSKultura

Danek: Gnostyczny romantyzm Renana i Zoli

Danek: Gnostyczny romantyzm Renana i Zoli

| 4 lipca 2023 | 0 Komentarzy

W wykładzie wygłoszonym w 1884 r. dla studentów teologii na uniwersytecie Harvarda (wydanym później pod tytułem „Dylemat determinizmu”) William James nazwał Ernesta Renana i Émile’a Zolę ostatnimi wielkimi przedstawicielami „szkoły romantycznej”. Zaliczenie w jej poczet Renana raczej nie dziwi – o czym dalej. Ale Zola? Kronikarz fizjologii? Kontemplatyk fizycznego i duchowego brudu? (1). Sprawa jest […]

Czytaj dalej

Prof. Jastrzębski: Pochwała konserwatyzmu

Prof. Jastrzębski: Pochwała konserwatyzmu

Osiągnąwszy szczęśliwie wiek męski, szacowną cezurę lat czterdziestu (a więc ową sławną Jungowską „drugą połowę życia”, w której człowiek winien się zacząć kierować stopniowo ku sprawom ostatecznym, a odwracać od ziemskiego pyłu przemijalności) porzuciłem nareszcie, bez żalu zresztą i całkiem świadomie (a przy tym w pełnej zgodzie ze zgromadzonym doświadczeniem życiowym), wszelkie „urojenia reformatorskie”. Dziś […]

Czytaj dalej

Danek: Z Gauguinem na Tahiti (i gdzie indziej)

Danek: Z Gauguinem na Tahiti (i gdzie indziej)

| 15 lutego 2023 | 4 komentarze

I oto raz jeszcze dryfujemy przez część roku, w której otacza nas albo śnieg i lód, albo plucha i szaruga. Oczywiście i ta pora, i jej aura mają swoje uroki. W tym roku jednak zamiast o nich, z jakiegoś powodu często myślę o Tahiti, dalekiej wyspie na ciepłych morzach. A ściślej – o obrazach Gauguina, […]

Czytaj dalej

Prof. Bartyzel: Poszli nasi w bój bez broni – kompilacja

Prof. Bartyzel: Poszli nasi w bój bez broni – kompilacja

| 24 stycznia 2023 | 2 komentarze

Mało co jest większym – a jednocześnie bezmyślnym – samooskarżeniem, jak słowa: "poszli nasi w bój bez broni". W rocznicę powstania styczniowego przypomina się najczęściej jego najszlachetniejszą postać, czyli ostatniego dyktatora Romualda Traugutta. To zrozumiała taktyka ze strony apologetów tego szaleńczego aktu, jakim było to powstanie, ale jeśli chcemy całej prawdy, to musimy wydobywać także […]

Czytaj dalej

Posadzy: Jan Dzierżon – heretyk, który miał rację

Posadzy: Jan Dzierżon – heretyk, który miał rację

| 16 stycznia 2023 | 1 Komentarz

Szesnastego stycznia roku 1811 w Łowkowicach koło Kluczborka urodził się Jan Dzierżon. Katolicki ksiądz i wybitny uczony pszczelarz – odkrywca zjawiska partenogenezy wśród pszczół i wynalazca snóz, na których opierała się budowa ula z ruchomą zabudową. Syn Szymona i Marii Dzierżonów wraz z dwojgiem rodzeństwa pochodził ze starej rodziny polskiej, kultywował język, tradycje i wiarę […]

Czytaj dalej

Posadzy: Wylewanie dziecka z kąpielą

Posadzy: Wylewanie dziecka z kąpielą

| 8 stycznia 2023 | 2 komentarze

Jak katolicyzm w wyniku współczesnej protestantyzacji rozmienił na drobne swą umiejętność przejmowania zjawisk kulturowych dla własnego pożytku   O czym warto czytać dzieciom? Może o wartościach rodzinnych? Ale przecież dziś promuje się wyłącznie indywidualizm i wygodnictwo, model rodziny oparty na wzorze „ja + piesek + ewentualnie partner seksualny z doskoku.” To zapewnia egoistyczne zakorzenienie w […]

Czytaj dalej

Danek: Galaktyczne średniowiecze

Danek: Galaktyczne średniowiecze

| 25 grudnia 2022 | 0 Komentarzy

Niedawno recenzowałem serial „Andor”. Choć od strony formalnej osiągnął on wysoki poziom, uważam go za produkcję chybioną, bo zarzucono w niej, charakterystyczny dotąd dla sposobu konstruowania świata w „Gwiezdnych Wojnach”, aspekt mitotwórczy. Autorzy serialu poddali uniwersum Lucasowskiej sagi swoistej demitologizacji, wprowadzając obcą jej dotąd stylistykę typowego kina sensacyjnego czy kryminalnego, amerykańskich thrillerów. W rezultacie „Andor” […]

Czytaj dalej

Danek: Wallace Stevens – elitaryzm na amerykańskiej ziemi

Danek: Wallace Stevens – elitaryzm na amerykańskiej ziemi

| 16 grudnia 2022 | 0 Komentarzy

Popularny (zwłaszcza wśród ludzi, którzy lubią się nawzajem zapewniać, że myślą niezależnie) stereotyp głosi, iż istotą powołania artystycznego jest nowatorstwo, a co za tym idzie, uprawianie prawdziwej twórczości polega na przeciwstawianiu się dotychczasowym tradycjom. Jakiż to niemiłosierny banał, a wiara w niego wynika chyba głównie z nieświadomego – lub świadomego – przerzucania logiki myślenia technicznego […]

Czytaj dalej

Danek: Kultura duchowa pozytywizmu

Danek: Kultura duchowa pozytywizmu

| 3 grudnia 2022 | 2 komentarze

Słowo „pozytywizm”, jak każdy Polak, usłyszałem w szkole. Wyniosłem z niej przekonanie, że oznacza ono epokę intelektualnej nudy: programowo przyziemną, programowo wrogą wszelkiej wzniosłości (uosabianej zwłaszcza przez romantyzm), zainteresowaną wyłącznie materią i cyframi – „nauką” w najgorszym sensie – no i jeszcze monotematyczną literaturę o życiu biednych ludzi. Czy innym uczniom również pozostaje po latach […]

Czytaj dalej

Posadzy: Labadal – chromy mędrzec

Posadzy: Labadal – chromy mędrzec

| 1 grudnia 2022 | 1 Komentarz

O mądrości Sadora, poddanego domu Hadora z Dor-lóminu Wielu miłośników dzieł J.R.R. Tolkiena zachwyca się ponadczasową mądrością, która cechuje niektórych bohaterów występujących w powieściach osadzonych w świecie Ardy. Najpopularniejszym źródłem głębokich w treści cytatów tolkienowskich jest zapewne Gandalf. Czarodziej ten, jako długowieczna i mądra istota „anielska[1]” przeznaczona do niesienia prawa i dobra Valarów w Śródziemiu, […]

Czytaj dalej